|
اثر تنش خشکی بر صفات فیزیولوژیک، عملکرد دانه و ویژگی‌های ریخت‌شناسی ریشه ارقام و لاین‌های امیدبخش گندم نان (.Triticum aestivum L)
|
رعنا عزتی   ، محمود تورچی ، محمد مقدم واحد ، مظفر روستایی |
|
|
|
چکیده: (17 مشاهده) |
تنش خشکی از مخرب‌ترین تنش‌های محیطی محدود کننده رشد و عملکرد گندم است. این آزمایش با هدف ارزیابی اثر تنش خشکی بر رشد و عملکرد ارقام گندم نان، به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در پنج تکرار با 25 رقم گندم در تیمارهای آبیاری کامل (آبیاری پس از 30 میلی‌متر) و تنش خشکی (آبیاری پس از 100 میلی‌متر) تبخیر از تشتک تبخیر) در سال زراعی 1401-1400 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز انجام شد. صفات و شاخص‌های گیاهی مورد ارزیابی شامل دمای پوشش گیاهی، محتوای آب نسبی، سبزینگی برگ، ارتفاع بوته، طول پدانکل، تعداد پنجه بارور در بوته، تعداد سنبله در بوته، تعداد دانه در سنبله، وزن زیست توده، عملکرد دانه، وزن هزار دانه، وزن تر و وزن خشک ریشه و طول ریشه بودند. نتایج نشان داد که تیمارهای آبیاری و برهمکنش آبیاری و رقم اثر معنی‌داری بر صفات و شاخص‌های گیاهی مورد ارزیابی داشتند که نشان دهنده تنوع ژنتیکی بین ارقام گندم است. نتایج تجزیه رگرسیون گام به گام نشان داد که در شرایط تنش خشکی صفاتی مانند وزن هزار دانه، تعداد پنجه بارور در بوته، تعداد دانه در سنبله و وزن خشک ریشه اثر معنی‌داری بر عملکرد دانه ارقام گندم داشته و سهم قابل توجهی از تغییرات عملکرد دانه را تببین کردند. بر اساس نتایج تجزیه به عامل‌ها در شرایط تنش خشکی، 14 متغیر در پنج عامل شناسایی شدند که در مجموع 4/83 درصد از تغییرات داده‌ها را توجیه کردند. نتایج نشان داد که صفات و شاخص‌های وزن هزار دانه، عملکرد دانه، تعداد دانه در سنبله، سبزینگی برگ و طول پدانکل معیارهای مناسبی جهت گزینش برای بهبود عملکرد دانه ارقام گندم در شرایط تنش خشکی هستند. ارقام گندم اوحدی، هما، آذر2، تکاب، رصد، باران، هشترود، واران، سائین، پراو، سرداری، Dari12، Dari16، کمال، رحمت، مهر، صدرا و ایوان با توجه به برتری میانگین صفات و شاخص‌های؛ دمای پوشش گیاهی (9/26 درجه سلسیوس)، سبزینگی برگ (9/66)، وزن زیست توده (7/12 گرم)، تعداد سنبله در بوته (18/2 سنبله)، وزن هزار دانه (0/36 گرم)، تعداد دانه در سنبله (5/29 دانه)، تعداد پنجه بارور در بوته (9/2 پنجه) و عملکرد دانه (5/2 گرم) در شرایط تنش خشکی، نسبت به سایر ارقام برتری داشتند. در آزمایش حاضر ارقام هما و تکاب به‌ترتیب با میانگین عملکرد دانه بالاتر، به‌عنوان ارقام برتر شناخته شدند.
|
|
| واژه‌های کلیدی: تجزیه تابع تشخیص، تجزیه خوشه‌ای، تجزیه به عامل‌ها، گندم نان و محتوای آب نسبی برگ |
|
|
متن کامل [PDF 947 kb]
(5 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1403/12/7 | پذیرش: 1404/6/6 | انتشار: 1404/8/5
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
