|
گزینش ژنوتیپهای جو (.Hordeum vulgare L) متحمل به خشکی انتهای فصل بر اساس عملکرد دانه، پایداری عملکرد و شاخص‌های تحمل به تنش
|
علی براتی   ، الیاس آرزمجو ، سید علی طباطبائی ، منوچهر طاهری مازندرانی |
| بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان جنوبی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بیرجند، ایران |
|
|
چکیده: (303 مشاهده) |
تنش خشکی یکی از پیامدهای تغییرات اقلیمی است که آثار منفی قابلتوجهی بر رشد و عملکرد گیاهان زراعی از جمله جو داشته و با توجه به جایگاه این گیاه در تغذیه دام و صنایع غذایی، بهبود تحمل به تنش خشکی از طریق معرفی ارقام اهمیت بسیار بالایی دارد. به‌منظور بررسی سازگاری و پایداری عملکرد دانه، تعداد 18 ژنوتیپ امیدبخش جو که از برنامههای بهنژادی جو در اقلیم معتدل بدست آمده بودند، طی دو سال زراعی (1400-1399 و 1401-1400) در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سه ایستگاه تحقیقاتی ورامین، بیرجند و یزد در شرایط بدون تنش و تنش خشکی انتهای فصل (قطع آبیاری در مرحله 50 درصد ظهور سنبله) مورد ارزیابی قرار گرفتند. بر اساس نتایج مقایسه میانگین ژنوتیپها در دو سال، ژنوتیپهای 15، 11 و 3 به‌ترتیب با 5930، 5790 و 5780 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را داشتند. نتایج تجزیه بایپلات نشان داد که ژنوتیپهای 2، 3، 11،12 و 15 از پتانسیل عملکرد دانه بالاتری برخوردار بوده و نسبت به تنش خشکی متحملتر بودند. بر اساس شاخص بهرهوری متوسط، میانگین هندسی بهرهوری، میانگین هارمونیک و شاخص تحمل به تنش، ژنوتیپهای 15، 11 و 3 متحملترین و ژنوتیپهای 1، 18 و 9 نیز حساسترین ژنوتیپها به تنش خشکی انتهای فصل بودند. با در نظر گرفتن آمارههای پایداری شوکلا و اکووالانس ریک، نصار و هان، تنازرو،آماره کانگ، ضریب رگسیون ابرهارت و راسل و انحراف از خط رگرسیون، ژنوتیپهای 11، 8، 3، 6 و 15 بالاترین پایداری عملکرد دانه را داشتند که میتوان از آنها به عنوان مواد ژنتیکی مناسب در برنامههای بهنژادی جو استفاده کرد.
|
|
| واژه‌های کلیدی: آمارههای پارامتری و ناپارامتری، اقلیم معتدل، بایپلات، جو و سازگاری |
|
|
متن کامل [PDF 830 kb]
(83 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1402/7/16 | پذیرش: 1402/11/15 | انتشار: 1402/12/10
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
