|
وراثت پذیری صفات زراعی در نتاج حاصل از تلاقی دو ژنوتیپ جو متحمل و حساس به خشکی در شرایط تنش خشکی انتهای فصل
|
| شهرام نخجوان، محمدرضا بی همتا، فرخ درویش، بهزاد سرخی، مهدی زهراوی |
| دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران |
|
|
چکیده: (4845 مشاهده) |
| به منظور بررسی وراثت پذیری و نحوۀ عمل ژن برای برخی از صفات کمّی مهم جو در دو تیمار آبیاری کامل و تنش خشکی انتهای فصل، تلاقی بین دو ژنوتیپ حساس (EC 84-12) و متحمل به خشکی (1-BC-80455) صورت گرفت. والدین به همراه گیاهان نسل‌های F1، F2، BC1 و BC2 در مزرعه و تحت دو تیمار آبیاری کامل و تنش خشکی انتهای فصل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار ارزیابی شدند. آزمایش طی سالهای 85-84 و86-85 در مزرعه به نژادی غلات مؤسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. در تیمار آبیاری کامل، آب مورد نیاز گیاه تا انتهای فصل رشد تامین شد، و در تیمار تنش خشکی، آبیاری در مرحله گلدهی قطع گردید. صفات ارتفاع بوته، طول سنبله، طول ریشک، عملکرد دانه، وزن هزار دانه، شاخص برداشت، تعداد روز تا سنبله دهی و تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک اندازه گیری و یاداشت برداری شدند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس در هر دو محیط نشان داد که میانگین مربعات نسل‌ها برای تمامی صفات معنی‌دار بوده است، بنابراین تجزیه میانگین نسل‌ها برای کلیه صفات انجام گرفت. در هر دو تیمار آبیاری کامل و تنش خشکی انتهای فصل، در توراث کلیه صفات به جز شاخص برداشت در تیمار آبیاری کامل، اثر افزایشی، غالبیت و اپیستازی نقش داشتند. مقایسه نحوه عمل ژن در دو محیط آبیاری کامل و تنش خشکی انتهای فصل، حاکی از سهم بیشتر اثر ژن‌های غلبه نسبت به اثر ژن‌های افزایشی در خصوص صفات عملکرد دانه، شاخص برداشت، تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک وکاهش سهم اثر ژن‌های غلبه نسبت به افزایشی در صفات ارتفاع بوته، طول سنبله، طول ریشک در تیمار تنش نسبت به شرایط آبیاری کامل می‌باشد. بطور کلی به نظر می‌رسدکه در مورد صفاتی که سهم اثر افزایشی ژن‌ها بیشتر است، گزینش در نسل‌های اولیه مؤثر می‌باشد، ولی در مورد صفاتی که سهم اثر غلبه ژن‌ها بیشتر است، گزینش بایستی تا نسل‌های دیرتر یعنی تا دسترسی به سطح بالایی از تثبیت ژنی به تاخیر بیافتد. دامنه وراثت پذیری عمومی و خصوصی برای صفات ذکر شده در تیمارآبیاری کامل به ترتیب بین 43/0 تا 69/0 و 31/0 تا 43/0 و در تیمار تنش خشکی انتهای فصل به ترتیب بین 41/0 تا 81/0 و 26/0 تا 45/0 متغیر بود. حداکثر تعداد ژن برای صفات مذکور در تیمار آبیاری کامل و تنش خشکی انتهای فصل به ترتیب از51/1 تا 32/4 ژن برآورد شد. |
|
| واژه‌های کلیدی: تجزیه میانگین نسل‌ها، تعداد ژن، تنش خشکی انتهای فصل، جو، عمل ژن و وراثت پذیری. |
|
|
متن کامل [PDF 311 kb]
(1679 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1393/11/27 | پذیرش: 1393/11/27 | انتشار: 1393/11/27
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
