به منظور بررسی تنوع ژنتیکی ارقام ولاینهای امیدبخش گندم نان از نظر صفات مرتبط باکیفیت نانوائی، 85 رقم ولاین امیدبخش گندم نان براساس طرح آلفا-لاتیس با سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات کمی اندازهگیری شده شامل وزن هکتولیتر و وزن هزار دانه وصفات کیفی شامل میزان پروتئین، حجم رسوب زلنی، حجم نان، سختی دانه، میزان جذب آب، عدد فالینگ (فعالیت آنزیم آلفا آمیلاز)، میزان گلوتن، شاخص گلوتن وحجم رسوب با SDS بر اساس استانداردهای بین المللی بودند. همچنین چهار صفت مرتبط با فارینوگراف شامل زمان تکامل خمیر، ثبات خمیر، درجه شل شدن خمیر پس از 10 و12دقیقه اندازهگیری شدند. پس از تجزیه واریانس دادههای آزمایش ومقایسه میانگینها با استفاده از روشهای چند متغیره، تجزیه خوشهای وتجزیه به عاملها، گروهبندی ارقام و لاینها انجام و ارتباط بین متغیرها (صفات) مشخص گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ارقام و لاینهای گندم برای همه صفات، تفاوت معنیداری با یکدیگر داشتند. تجزیه به عاملها، از 12 متغیر مورد بررسی،
سه عامل با واریانس نسبی 97 درصد را مشخص ساخت. عامل اول با واریانس 79 درصد صفات فارینوگراف، عامل دوم با واریانس 17 درصد، میزان پروتئین، حجم نان و حجم رسوب زلنی وعامل سوم با واریانس 75/1 درصد، صفاتی مانند شاخص گلوتن وحجم رسوب با SDS را شامل شدند. تجزیه خوشه ای با ( الگوریتم واریانس درون گروهی) ارقام ولاینها را به چهار گروه تفکیک نمود. گروه با کیفیت نانوایی بالا شامل 23 رقم و لاین بود که میتوان از آنها در برنامههای به نژادی در جهت بهبود کیفیت نانوایی استفاده نمود.
Study of genetic variation in baking quality related characteristics in bread wheat advanced lines and commercial cultivars . علوم زراعی 2010; 12 (2) :213-226 URL: http://agrobreedjournal.ir/article-1-185-fa.html
اکبری راد محمد، نجفیان گودرز، اسماعیل زاده مقدم محسن، خدارحمی منوچهر. ارزیابی تنوع ژنتیکی برای خصوصیات مرتبط با کیفیت نانوایی در ارقام تجارتی و لاینهای امیدبخش گندم نان. نشریه علوم زراعی ایران. 1389; 12 (2) :213-226