در این تحقیق 93 ژنوتیپ ذرت با هدف ارزیابی عملکرد دانه در شرایط بدون تنش و تنش کمبود فسفر در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در شرایط گلدانی و در فضای باز در بهار سال 1401 در دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه ارزیابی شدند. پروفیل مولکولی
لاینهای ذرت با نشانگرهای SNP تهیه شد. ارزشهای اصلاحی ژنومی با روشهای آماری GBLUP، rrBLUP، روشهای بیزین شامل رگرسیون ریچ بیزی (Bayesian ridge regression)، بیز A (Bayes A)، بیز B (Bayes B) و بیز C (Bayes C) برای صفت عملکرد دانه در هر یک از شرایط بدون تنش و تنش کمبود فسفر برآورد شدند. برای انتخاب بهترین مدل از معیار همبستگی استفاده شد. نتایج نشان داد که بین ارزشهای اصلاحی برآورد شده با رگرسیون ریچ (rrBLUP) و ژنومیک بلاپ (GBLUP) و عملکرد دانه در هر دو شرایط بدون تنش و تنش کمبود فسفر همبستگی بالایی وجود داشت. بر این اساس، این دو روش بهترین روش برای برآورد ارزش اصلاحی ژنومی (Estimated genomic breeding value; EGBV) در هر دو شرایط بدون تنش و تنش کمبود فسفر شناخته شدند. بر اساس بهترین روشها، ژنوتیپ Ma064 در شرایط بدون تنش و ژنوتیپ Ma022 در شرایط تنش کمبود فسفر، بالاترین ارزش اصلاحی ژنومی را داشتند. بر اساس نتایج تجزیه به عاملها، در شرایط بدون تنش، شاخصهای آماری برآوردکننده ارزشهای اصلاحی ژنومی در چهار مؤلفه اصلی و در شرایط تنش کمبود فسفر در سه مؤلفه اصلی گروهبندی شدند. بر اساس نتایج تجزیه خوشهای ارزشهای اصلاحی، ژنوتیپهای ذرت به سه گروه تقسیم شدند. گروه اول در هر دو شرایط بدون تنش و تنش کمبود فسفر ارزش اصلاحی و عملکرد بالایی داشتند. در تحلیل ارتباط در گستره ژنوم برای عملکرد دانه در شرایط بدون تنش و تنش کمبود فسفر به ترتیب چهار و پنج نشانگر SNP با روش MLM شناسایی شدند. هستیشناسی ژن برای توالیهای ژنی مرتبط باSNPهای شناسایی شده انجام شد و ارتباط ژنها در پایگاه داده KEGGبررسی شد. مسیرهایProteasome ،Steroid biosynthesis ، Ribosome، Porphyrin metabolism و ABC transporters مرتبط با SNPهای معنیدار شناسایی شدند که بهطور بالقوه در کنترل عملکرد دانه ژنوتیپهای ذرت در شرایط تنش کمبود فسفر نقش دارند. نتایج نشان داد که ژنهای قرار گرفته در این مسیرها روی کروموزومهای 1، 2، 6 و 8 ذرت قرار دارند.
Gholamiasl M, Darvishzadeh R, Fayaz Moghaddam A, Alipour H. Genomic selection for grain yield in maize (Zea mays L.) genotypes under non- stress and phosphorous deficiency stress conditions. Iranian Journal of Crop Sciences. 2025; 26 (4) :369-389 URL: http://agrobreedjournal.ir/article-1-1405-fa.html
غلامی اصل مینا، درویش زاده رضا، فیاض مقدم امیر، علیپور هادی. گزینش ژنومی برای عملکرد دانه ژنوتیپهای ذرت (.Zea mays L) در شرایط بدون تنش و
تنش کمبود فسفر. نشریه علوم زراعی ایران. 1404; 26 (4) :369-389