|
گزینش ژنوتیپهای آفتابگردان (.Helianthus annuus L) دانه روغنی برای عملکرد دانه و پایداری عملکرد با استفاده از شاخص پایداری چند صفتی (MTSI)
|
نسرین اکبری   ، رضا درویش زاده |
| دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران |
|
|
چکیده: (30 مشاهده) |
موفقیت در گزینش و معرفی ژنوتیپهای پرمحصول و پایدار با توجه به پیچیدگی و تأثیرپذیری از محیط و برهمکنش ژنوتیپ و محیط بسیار با اهمیت است. تنش خشکی یکی از عوامل مهم محدود کننده عملکرد است و با توجه به بحران جهانی خشکسالی، بسیار مورد توجه به‌نژادگران بوده و گزینش ژنوتیپهای متحمل به تنش خشکی از اولویت‌های برنامه‌های به‌نژادی است. این تحقیق با هدف شناسایی ژنوتیپهای پایدار و برتر آفتابگردان بر اساس شاخص پایداری چند صفتی روی صفات مهم گیاهی 100 لاین آفتابگردان دانه روغنی در قالب طرح لاتیس ساده 10× 10 در شرایط آبیاری کامل (بدون تنش) و تنش خشکی طی دو سال 1392 و 1393 در روستای قزلجه از توابع شهرستان سلماس اجرا شد. بر اساس نتایج تجزیه واریانس مرکب، اثر ژنوتیپ و برهمکنش ژنوتیپ و محیط بر عملکرد دانه و محتوای روغن دانه معنی‌دار بود. بنابراین از شاخص پایداری چند صفتی (MTSI) برای انتخاب ژنوتیپهای پایدار استفاده شد. نتایج نشان داد که چهار عامل با مقادیر ویژه بیش از یک، 66/2درصد از تغییرات کل را توجیه کردند. شاخص MTSI دیفرانسیل گزینش با فراوانی موفقیت‌آمیز 84/641درصد را داشت. 15 ژنوتیپ با میانگین بالاتر از میانگین جمعیت در کلیه صفات به عنوان ژنوتیپهای پایدار شناخته شدند. کمترین مقدار دیفرانسیل گزینش برای شاخص WAASBY (0377/0 درصد) برای محتوای روغن دانه و بیشترین مقدار آن (22/1درصد) برای عرض برگ مشاهده شد. ژنوتیپ 8 (254-ENSAT) با بالاترین مقدار میانگین در هفت صفت طول برگ، طول دمبرگ، عملکرد دانه، تعداد روز تا گلدهی، تعداد روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته و تعداد برگ، کمترین مقدار شاخص MTSI را داشته و به‌عنوان پایدارترین ژنوتیپ شناخته شد. شاخص MTSI که دارای مزایای هر دو روش بلاپ و امی است، با بهره‌مندی از روش تجزیه به عامل‌ها و میانگین وزنی نمرات مطلق بهترین پیش‌بینی‌های خطی بی‌طرفانه (Weighted average of absolute scores of best unbiased linear predictions)، شاخص کارآمدتری در شناسایی ژنوتیپهای برتر و توسعه ارقام متحمل پرمحصول و پایدار آفتابگردان شناخته شد.
|
|
| واژه‌های کلیدی: آفتابگردان، برهمکنش ژنوتیپ و محیط، شاخص چند متغیره، فاصله ژنوتیپ- مطلوب و گزینش همزمان |
|
|
متن کامل [PDF 690 kb]
(13 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1403/11/9 | پذیرش: 1404/2/16 | انتشار: 1404/4/10
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
