|
ارزیابی تحمل تنش خشکی در اینبرد لاین‌های ذرت (.Zea mays L)
|
علی ماهرخ   ، محمدرضا شیری ، فرید گل زردی ، ویدا قطبی |
|
|
|
چکیده: (19 مشاهده) |
به‌منظور ارزیابی تحمل تنش خشکی در اینبرد لاین‌های در حال خلوص ذرت، دو آزمایش جداگانه با تیمارهای آبیاری کامل و تنش خشکی (به‌ترتیب آبیاری پس از 50 و 90 میلی‌متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر) به مدت دو سال (1402-1401) در موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر در کرج اجرا شد. آزمایش به‌صورت طرح آلفا لاتیس 7×6 روی 34 اینبرد لاین در حال خلوص در مرحله S4-S5، شش لاین خالص مناطق معتدله و دو لاین شاهد (MO17 و B73) با دو تکرار به اجرا درآمد. نتایج نشان داد که تنش خشکی اثر معنی‌داری بر خصوصیات فنولوژیکی ژنوتیپ‌های ذرت داشت. در شرایط آبیاری کامل، تعداد روز تا ظهور گل تاجی در لاین‌های ذرت بین 2/69 تا 7/80 روز متغیر بود، درحالی‌که در شرایط تنش خشکی این دامنه به 7/71 تا 7/84 روز افزایش یافت. تعداد روز تا گرده‌افشانی در شرایط آبیاری کامل بین 3/71 تا 1/83 روز بود و در شرایط تنش خشکی این دامنه از 1/75 تا 9/88 روز افزایش یافت. تنش خشکی باعث کاهش معنی‌دار ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، تعداد دانه در بوته و وزن حجمی دانه (وزن هکتولیتر) اینبرد لاین‌های ذرت شد. در تیمار آبیاری کامل، ژنوتیپ‌های 19 و 2 به‌ترتیب بیشترین و کمترین (431 و 237 گرم) وزن هزار دانه را داشتند. در تیمار تنش خشکی، ژنوتیپ‌های 36 و 12 به‌ترتیب بیشترین و کمترین (349 و 190 گرم) وزن هزار دانه را داشتند. بیشترین عملکرد دانه در تیمارهای آبیاری کامل و تنش خشکی (به‌ترتیب 10530 و 7222 کیلوگرم در هکتار) در لاین 35 ثبت شد. بیشترین مقدار بهره‌وری آب در تیمار آبیاری کامل (75/1 کیلوگرم بر مترمکعب) و در تیمار تنش خشکی (16/1 کیلوگرم بر مترمکعب) نیز در لاین 35 به‌دست آمد. لاین‌های 35، 27، 6، 31، 15، 24، 32، 33 و 28 به‌ترتیب به‌عنوان ژنوتیپ‌های امیدبخش برتر در شرایط تنش خشکی و لاین‌های 35، 6، 32، 31، 15 و 33 به‌ترتیب به‌عنوان ژنوتیپ‌های امیدبخش برتر در شرایط آبیاری کامل شناسایی شدند. نتایج نشان داد که لاین 35 برتری قابل‌توجهی در عملکرد دانه و بهره‌وری آب در هر دو شرایط بدون تنش و تنش خشکی داشته و به‌عنوان ژنوتیپ برتر همراه با سایر ژنوتیپ‌های منتخب، برای تولید هیبریدهای متحمل به تنش خشکی در برنامه‌های به‌نژادی ذرت قابل استفاده خواهد بود.
|
|
| واژه‌های کلیدی: بهره‌وری آب، تنش خشکی، ذرت، عملکرد دانه و وزن هزار دانه |
|
|
متن کامل [PDF 1150 kb]
(8 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1403/10/24 | پذیرش: 1404/5/1 | انتشار: 1404/8/5
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
