دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
چکیده: (146 مشاهده)
به‌منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و دور آبیاری بر صفات گیاهی و عملکرد دانه ارقام جدیدکنجد ناشکوفا، یک آزمایش مزرعهای به‌صورت کرت‌های خرد شده نواری در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در دو سال 1400 و 1401 در مزرعه آزمایشی شرکت کشت و صنعت شهید رجایی دزفول اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه تاریخ کاشت (15 خرداد، 30 خرداد و 14 تیر) به عنوان عامل اصلی اول، سه دور آبیاری (8، 13 و 18 روز) به‌عنوان عامل اصلی دوم و سه رقم کنجد ناشکوفا به نام‌های برکت، مهاجر و چمران و رقم شکوفای شوین (شاهد) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که تاخیر در کاشت باعث کاهش عملکرد دانه ارقام کنجد شد. در سالاول در تاریخ کاشت 30 خرداد و 14 تیر، میزان کاهش عملکرد دانه بطور معنی‌داری (9 و 16 درصد) نسبت به تاریخ کاشت 15 خرداد کمتر بود.افزایش فواصل آبیاری باعث کاهش ویژگیهای مورفولوژیک و عملکرد دانه ارقام کنجد در هر دوسال آزمایش شد. در سالاول آزمایش دور آبیاری 13 و 18 روز باعث کاهش معنی‌دار عملکرد دانه (12 و 34 درصد) نسبت به دور آبیاری 8 روز شد.بیشترین مقدار عملکرد دانهو روغن دانه مربوط به رقم برکت در سال اول در دور آبیاری 8 روز و تاریخ کاشت 15 خرداد (به‌ترتیب 1730 و 821 کیلوگرم در هکتار) و در سال دوم در دور آبیاری 8 روز و تاریخ کاشت 30 خرداد (به ترتیب 1400 و 694 کیلوگرم در هکتار) بدست آمد.ارقام کنجد ناشکوفای برکت و مهاجر در مقایسه با رقم شکوفای شوین در تیمارهای افزایش دور آبیاری و تاخیر در کاشت، کاهش عملکرد دانه و روغن دانه کمتری داشتند و به دلیل مقاومت به ریزش دانه و حفظ میزان عملکرد در شرایط تغییر تاریخ کاشت و افزایش دور آبیاری، سازگاریمناسبتری به تغییرات محیطی داشتند. بر اساس نتایج این آزمایش تاریخ کشت 15 تا 30 خرداد به عنوان تاریخ کاشت بهینه و دور آبیاری 8 تا 13 روز به عنوان دور آبیاری مناسب برای ارقام کنجد بودند. نتایج این تحقیق نشان داد که مقاومت به ریزش دانه، عملکرد دانه و روغن بالا در ارقام کنجد ناشکوفای برکت و مهاجر، میتواند امکان زراعت گسترده و ماشینی کنجدرا به‌صورت کشت تابستانه و به‌عنوان جایگزین سایر گیاهان تابستانه آب‌بر در منطقه فراهم کند.
Attar Roshan M, Rahnama A, Meskarbashee M, Siahpoosh M R, Harrison M T. Effect of sowing date and irrigation intervals on morphological traits and seed yield of new indehiscent sesame (Sesamum indicum L.) cultivars. علوم زراعی 2024; 26 (2) :148-169 URL: http://agrobreedjournal.ir/article-1-1354-fa.html
عطار روشن مهدی، راهنما افراسیاب، مسکرباشی موسی، سیاهپوش محمد رضا، هریسون متیو تام. اثر تاریخ کاشت و دور آبیاری بر صفات مورفولوژیک و عملکرد دانه ارقام جدید کنجد ناشکوفا (.Sesamum indicum L). نشریه علوم زراعی ایران. 1403; 26 (2) :148-169
