بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران
چکیده: (888 مشاهده)
توزیع غیریکنواخت بارندگی ناشی از گرم شدن کره زمین، باعث وقوع تنشهای غیرزیستی نامنظم و متعددی مانند تنش گرما، کمآبی، سرما یا ترکیبی از آنها در گیاهان خواهد شد. اصلاح گیاهان متحمل به تنش بهدلیل عملکردهای واقعی و پایدار آنها، هدف اصلی بهنژادگران گیاهی است. پاسخهای گیاهان به تنش خشکی در بسیاری از گونههای گیاهی مورد مطالعه قرار گرفته است، اما وقوع حافظه تنش و همچنین سازوکارهای بالقوه برای تنظیم حافظه تنش هنوز بهخوبی شرح داده نشده است. مشاهده شده است که گیاهان به نحوی به رویدادهای گذشته پایبند هستند که این موضوع بدون تغییر ساختار ژنتیکیشان، آنها را با چالشهای جدید سازگار میکند. این توانایی به گیاهان این امکان را میدهد تا با چالشهای جدیدی که تعداد و شدت آنها افزایش مییابد، مقابله کنند. درک بهتر سازوکارهای مرتبط با حافظه تنش که باعث تغییر در بیان ژنها میشوند و چگونگی ارتباط آنها با تغییرات فیزیولوژیک، بیوشیمیایی، متابولیک و مورفولوژیک، فرصتهای جدیدی را برای اصلاح ژنوتیپهای متحمل به تنش از طریق رویکردهای بهنژادی مولکولی و زیستفناوری فراهم خواهد آورد. در این مقاله انواع مختلف حافظه تنش گیاهان مورد بررسی قرار گرفته و با ارائه مثالهایی، نمایی کلی از حافظه تنش مرور شده است. در این نوشتار با تمرکز بر تنش خشکی و سازوکارهای مولکولی کنترل بیان ژن، پاسخهای حافظه رونویسی در سطح ژنوم و تغییرات هماهنگ اپیژنتیکی و مولکولی در بیان شبکههای ژنی مرتبط با پاسخهای بیوشیمیایی و فیزیولوژیک گیاه پس از قرار گرفتن در معرض تنش خشکی مداوم، شرح داده شده است.
Saeidnia F, Hamid R. Drought stress memory and its relationship with morpho-physiological, biochemical and molecular changes in crop plants. Iranian Journal of Crop Sciences. 2024; 26 (1) :71-93 URL: http://agrobreedjournal.ir/article-1-1349-fa.html
سعیدنیا فاطمه، حمید رسمیه. حافظه تنش خشکی و ارتباط آن با تغییرات مورفو-فیزیولوژیک، بیوشیمیایی و مولکولی در گیاهان زراعی. نشریه علوم زراعی ایران. 1403; 26 (1) :71-93