|
ارزیابی برهمکنش ژنوتیپ و محیط بر عملکرد دانه و پایداری عملکرد لاین‌های امیدبخش جو (.Hordeum vulgare L) با استفاده از مدل AMMI و آمارههای پایداری
|
سلیم رحمتی   ، رضا عزیزی نژاد ، علیرضا پورابوقداره ، علیرضا اطمینان ، لیا شوشتری |
| موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران |
|
|
چکیده: (232 مشاهده) |
آزمایشهای چندمحیطی و تجزیه برهمکنش ژنوتیپ و محیط نقش مهمی در برنامههای به نژادی مرتبط با معرفی ارقام پرمحصول و پایدار مناسب کشت در مناطق مختلف دارند. در این تحقیق، 18 لاین امیدبخش جو همراه با دو رقم اکسین و گلچین (شاهد) در پنج ایستگاه تحقیقاتی اهواز، داراب، زابل، گنبد کاووس و مغان به مدت دو سال زراعی (01-1400 و 02-1401) مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس دادهها با استفاده از مدل اثرات اصلی افزایشی و اثر متقابل ضربپذیر (AMMI) نشان داد که اثر محیط، ژنوتیپ و برهمکنش بین آنها بر عملکرد دانه لاین‌های امید بخش جو معنیدار بود. بیشترین سهم تغییرات عملکرد دانه توسط اثر محیط و برهمکنش ژنوتیپ و محیط توجیه شد. سه مؤلفه نخست 68/9درصد از کل تغییرات برهمکنش ژنوتیپ و محیط را توجیه کردند. نتایج مقایسه میانگین‌ها نشان داد که لاین‌های امیدبخش شماره 14، 3، 10 و 17 به‌ترتیب با 4960، 4920، 4750 و 4670 کیلوگرم در هکتار، دارای عملکرد دانه بالاتری نسبت به ارقام شاهد و سایر لاین‌های امیدبخش بودند. بر اساس آمارههای پایداری مبتنی بر مدل AMMI، لاین 17 و بر اساس آمارههای مبتنی بر مدل پیش‌بینی‌های خطی نااریب (BLUP)، لاین‌های 1، 3، 10، 14 و 17 به‌ترتیب بیشترین پایداری عملکرد دانه را داشتند. با توجه به بای‌پلات دوطرفه عملکرد دانه و شاخص میانگین وزنی نمرات مطلق (WAASB)، لاین‌های جو مورد بررسی در چهار ربع گروهبندی شده و لاین‌های 3، 10 و 17 در گروه لاین‌های با پایداری عملکرد دانه بالا قرار گرفتند. نتایج این پژوهش نشان داد که لاین‌های امیدبخش 4 و 14 دارای سازگاری خصوصی به مناطق شمالی (مغان و گنبدکاووس) و لاین‌های امیدبخش 3 و 10 دارای سازگار خصوصی به مناطق جنوبی (زابل، اهواز و داراب) در اقلیم گرم بودند. پژوهش‌های تکمیلی روی این لاین‌های امید بخش برای انتخاب و معرفی برخی از آنها به‌عنوان ارقام جدید و یا استفاده از آنها در برنامههای ملی به نژادی جو ، پیشنهاد می‌شود.
|
|
| واژه‌های کلیدی: آزمایشهای چند محیطی، پایداری عملکرد، سازگاری خصوصی، جو و تجزیه به مؤلفه‌های اصلی |
|
|
متن کامل [PDF 789 kb]
(138 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1402/10/23 | پذیرش: 1402/11/15 | انتشار: 1402/12/25
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
