شوری خاک از جمله عوامل تنشزای محیطی است که باعث تجمع گونههای فعال اکسیژن و ایجاد تنش اکسیداتیو و در
نتیجه کاهش رشد و تولید گیاهان زراعی میشود. در این تحقیق که در سال 1398 در محلول غذایی در آزمایشگاه کشت بافت مؤسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) اجرا شد، فعالیت آنزیمی و بیان ژنهای موثر در دفاع آنتیاکسیدانی دو ژنوتیپ برنج جهش یافته منتخب متحمل به تنش شوری (em4hs290 و em4hs84) همراه با رقم هاشمی (والد غیر جهش یافته)، رقم FL478 (متحمل) و رقم IR28 (حساس) مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که فعالیت آنزیمی پراکسیداز (POX) در ارقام هاشمی و IR28 و آسکوربات پراکسیداز (APX) در ژنوتیپهای جهش یافته متحمل و رقم متحمل FL478 بهطور معنیداری افزایش یافتند. نتایج بیان ژنهای مرتبط با تنش شوری نیز نشان داد که علیرغم رفتار متفاوت ژنها در ژنوتیپهای برنج مورد ارزیابی، میزان کل بیان ژنهای OSGR1، DREB2B، OsAOX1C و POX1 در ژنوتیپهای جهش یافته متحمل بیشتر از رقم حساس بود. فراوانی رونوشت ژنهای OsAPX2 در ژنوتیپهای متحمل در شرایط تنش شوری کوتاهمدت بهطور معنیداری بیشتر بود و با حذف پراکسید هیدروژن و افزایش فعالیت آنزیم اسکوربات پراکسیداز همبستگی داشت. عدم شباهت در الگوی بیان ژنهایمورد مطالعه بین دو ژنوتیپ جهش یافته متحمل و والد آنها (رقم هاشمی) نشان داد که القای جهش میتواند از طریق بهبود فعالیت آنتیاکسیدانی باعث افزایش توانایی ژنوتیپهای برنج برای تحمل تنش شوری در مقایسه با ارقام والد حساس آنها شود. بهنظر میرسد که ژنوتیپهای جهش یافته برنج رشد مناسبی را در شرایط تنش شوری خاک نیز داشته باشند.
شیرزادیان ر, Shirzadian-Khorramabad R. Physiological and molecular mechanisms of oxidative stress tolerance in mutant genotypes of rice (Oryza sativa L. cv. Hashemi) under salt stress conditions. علوم زراعی 2023; 25 (2) :190-206 URL: http://agrobreedjournal.ir/article-1-1306-fa.html
خزائی لیلا، شیرزادیان خرم آباد رضا. سازوکارهای فیزیولوژیکی و مولکولی تحمل تنش اکسیداتیو در ژنوتیپهای جهش یافته برنج رقم هاشمی (Oryza sativa L. cv. Hashemi) در شرایط تنش شوری. نشریه علوم زراعی ایران. 1402; 25 (2) :190-206