استادیار موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گچساران، ایران
چکیده: (843 مشاهده)
ادغام دو روش ارزیابی پایداری بهترین پیشبینیهای نااُریب خطی(BLUP) و اثرات اصلی جمع پذیر و برهمکنشهای
ضربپذیر (AMMI) در آزمایشهای ناحیهای بر پایه شاخص پایداری میانگین وزنی نمرات مطلق (WAASB)، به ارزیابی بهتر ژنوتیپهای گیاهی و دستیابی به نتایج دقیقتر کمک میکند. در پژوهش حاضر پایداری تعداد 14 لاین پیشرفته عدس، در قالب آزمایش چند محیطی در چهار منطقه گچساران، خرمآباد، مغان و ایلام طی دو سال زراعی 98-1397 و 99-1398 در قالب طرح آزمایشی بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. تجزیههای آماری ویژه آزمایشهای چند محیطی انجام شد. با توجه به معنیدار بودن برهمکنش ژنوتیپ و محیط برپایه نتیجه آزمون درست نمایی نسبی (LRT)، امکان تجزیه دادهها به روش BLUP وجود داشت. بر این اساس بالاترین عملکرد دانه پیشبینی شده با روشBLUP مربوط به ژنوتیپ 9و پس از آن ژنوتیپهای11، 10و 5بودند که عملکرد دانه پیشبینی شدهبیشتر از میانگینکل داشتند. به منظور فراهم کردن امکان گزینش همزمان براساس عملکرد و پایداری، با تلفیق دو شاخص عملکرد (Y) و پایداری (WAASB)، شاخص WAASBY بدست آمد. با در نظر گرفتن سهم 50 درصد برای هر یک از دو جزء عملکرد و پایداری، هشت ژنوتیپ دارای WAASBY بالاتر از میانگین بودند. مقدار WAASBY بویژه در مورد ژنوتیپ 9 به طور قابل توجهی بالاتر از سایر ژنوتیپها بود و بر این اساس بهعنوان بهترین ژنوتیپ شناسایی شد. پس از آن ژنوتیپ 10 و سپس ژنوتیپهای 1، 2، 12، 14، 7 و 13 قرار داشتند. هر دو رقم شاهد گچساران و سپهر (ژنوتیپهای 15 و 16)، WAASBY کمتر از میانگین داشتند. در مجموع، ژنوتیپهای 9، 10، 1 با در نظر گرفتن شاخص WAASBY به عنوان ژنوتیپهای واجد هر دو ویژگی عملکرد بالاتر از میانگین و ارقام شاهد و همچنین دارا بودن پایداری بالا، شناسایی شدند که میتوان آنها را جهت معرفی بهعنوان ارقام جدید در نظر گرفت.
namdari A, pezeshkpoor P, mehraban A, mirzaei A, vaezi B. Evaluation of genotype × environment interaction using WAASB and WAASBY indices in multi-environment yield trials of rainfed lentil (Lens culinaris L.) genotypes. علوم زراعی 2022; 24 (2) :165-180 URL: http://agrobreedjournal.ir/article-1-1235-fa.html
نامداری امین، پزشکپور پیام، مهربان اصغر، میرزایی امیر، واعظی بهروز. ارزیابی برهمکنش ژنوتیپ و محیط با استفاده از شاخصهای WAASB و WAASBY در آزمایش چندمحیطی مقایسه عملکرد ژنوتیپهای عدس (.Lens culinaris L) دیم. نشریه علوم زراعی ایران. 1401; 24 (2) :165-180