تنش خشکی یکی از مهمترین تنشهای غیرزنده است که رشد، تولید و بقای گیاهان را در بسیاری از مناطق جهان محدود کرده و بهدلیل تغییرات اقلیمی شدت و گسترش آن در حال افزایش است. انواع گونههای گندمیان برای پایداری سامانههای کشاورزی، تامین علوفه برای دامها و فضای سبز حائز اهمیت هستند. علفهای چمنی از طریق واکنشهای مورفولوژیک و فیزیولوژیک مانند تغییر در رشد ریشه، رنگیزههای فتوسنتزی، فعال سازی آنزیمهای آنتی اکسیدانی و انباشته شدن ترکیبات اسمزی، به تنش خشکی سازگار شده و بعلاوه دارای ویژگیهای اختصاصی دیگری مانند خواب تابستانه، برگشت پذیری پس از خشکی و دیرزیستی هستند که باعث سازگاری آنها به تنش خشکی طولانی مدت میشود. خواب تابستانه یکی از سازوکارهای اجتناب از تنش خشکی در علفهای چمنی سردسیری است که باعث کاهش عملکرد گیاه طی گرما و خشکی تابستان و افزایش برگشت پذیری و بقای آنها پس از رفع خشکی طولانی مدت میشود. نتایج تحقیقات نشان داده است که اغلب صفات گیاهی در علفهای چمنی دارای وراثت پذیری خصوصی بالا و همبستگی مثبت با تحمل به خشکی هستند، بنابراین میتوان از آنها به عنوان شاخص برای شناسایی و انتخاب
ژنوتیپهای متحمل به خشکی استفاده کرد. استفاده از روشهای مولکولی در کنار روشهای بهنژادی متداول در علفهای چمنی، باعث افزایش دقت و سرعت برنامههای بهنژادی در تولید ارقام متحمل به خشکی شده است. این روشها کمک شایانی به ارزیابی تنوع ژنتیکی، تعیین والد پدری در جوامع دگرگشن، تعیین مکانهای ژنی، توالی یابی ژنوم و شناسایی ژنهای مرتبط با تحمل به خشکی در علفهای چمنی کرده است.
Pirnahmedin F, Majidi M M. Mechanisms of drought stress tolerance in cool season grasses. Iranian Journal of Crop Sciences. 2022; 24 (1) :1-18 URL: http://agrobreedjournal.ir/article-1-1212-fa.html
پیرنجم الدین فاطمه، مجیدی محمد مهدی. سازوکارهای تحمل به تنش خشکی در علفهای چمنی سردسیری. نشریه علوم زراعی ایران. 1401; 24 (1) :1-18