|
بهینه‌سازی تقویم زراعت برنج (.Oryza sativa L) و کشت دوم سویا (Glycine max L. Merr) در شرایط تغییر اقلیم با استفاده از مدل‌های دینامیکی گردش عمومی جو و مدل گیاهی DSSAT
|
علیرضا سیف زاده مومن سرایی   ، علی اکبر سبزی پرور |
| دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران |
|
|
چکیده: (1214 مشاهده) |
تغییر اقلیم و پدیده گرمایش جهانی یکی از دغدغهها و نگرانیهای اصلی جوامع انسانی است. در این تحقیق ضمن بررسی اثر تغییرات اقلیمی بر عملکرد برنج به عنوان کشت اصلی در استان گیلان و سویا به عنوان کشت دوم بعد از آن، به ارائه مناسبترین تقویم زراعی گیاهان یاد شده در دو پنجره زمانی برای مقابله با اثر منفی تغییرات اقلیمی پرداخته شد. در این پژوهش با استفاده از اطلاعات فنولوژیکی 12 ساله دو رقم برنج (هاشمی و علیکاظمی) و اطلاعات دو ساله دو رقم سویا (ویلیامز و هابیت) و فراسنجه‌های (پارامتر) هواشناسی ریز مقیاس شده پایگاه داده MarkSimGCM بر اساس خروجی سه مدل گردش عمومی جو در سه سناریو واداشت تابشی، اقدام به شبیهسازی عملکرد گیاهان یاد شده به وسیله مدل DSSAT شد. نتایج نشان داد که عملکرد دانه دو گیاه نسبت به دوره مشاهدهای کاهش داشت، به نحوی که در سناریوی RCP8.5 در دوره 50-2036 کاهش عملکرد برنج رقم هاشمی تا 31 درصد و کاهش عملکرد رقم علیکاظمی تا 23 درصد برآورد شد. نتایج شبیهسازی نشان داد که با ده روز تسریع در کاشت در کلیه سناریوها و دورههای اقلیمی آینده، میزان عملکرد دانه بالاتری نسبت به تاریخ کاشت حاضر حاصل خواهد شد. در سناریوی RCP8.5 در دوره 50-2036، تغییر در تاریخ کاشت، کاهش عملکرد را تا 15 درصد تقلیل داد. برای گیاه سویا تاخیر در کاشت باعث بهبود عملکرد دانه خواهد شد، به طوریکه در تاریخ کاشت سوم سویا (15 شهریور) در رقم ویلیامز، کاهش عملکرد تا 24 درصد جبران میشود. در سویای رقم هابیت میزان بهبود عملکرد نسبت به تاریخ کاشت دوره حاضر، 28 درصد برآورد شد. بر اساس نتایج این تحقیق، تسریع در شروع زراعت برنج به‌سمت روزهای ابتدایی سال و تاخیر در شروع زراعت سویا میتواند تا حد زیادی کاهش عملکرد این دو گیاه در اثر تغییرات اقلیمی را جبران نماید.
|
|
| واژه‌های کلیدی: برنج، تغییرات اقلیمی، سناریوهای RCP، شبیهسازی عملکرد و Mark Sim-GCM |
|
|
متن کامل [PDF 999 kb]
(566 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1400/2/27 | پذیرش: 1400/11/18 | انتشار: 1400/12/10
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
