بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، همدان، ایران
چکیده: (1005 مشاهده)
بهمنظور بررسی اثر تاریخ و آرایش کاشت در کشت نشایی بر عملکرد و کیفیت ذرت علوفهای رقم 703، آزمایشی بهصورت کرتهای خردشده فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار طی سالهای زراعی 1397 و 1398 در ایستگاه اکباتان مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان اجرا شد. تاریخهای کاشت در چهار سطح؛ 15 اردیبهشت،10 خرداد، پنج تیر و30 تیر همراه با آرایش کاشت در دو فاصله ردیف؛ 70 سانتیمتر یک ردیفه (روش مرسوم) و 140 سانتیمتر دو ردیفه بهعنوان عامل اصلی و روش کاشت در سه سطح؛ کاشت مستقیم بذر، نشاکاری تک نشایی و جفت نشایی بهعنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. تراکم بوته ثابت و 102000 بوته در هکتار در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که بیشترین میزان علوفهتر (65430 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد پروتئین (2437 کیلوگرم در هکتار) در تاریخ کشت دوم به دست آمد. در آرایش کاشت دو ردیفه عملکرد علوفهتر و عملکرد پروتئین بهترتیب 20 و 5/14 درصد بیشتر از آرایش تک ردیفه بود. عملکرد علوفهتر و عملکرد پروتئین در کشت تک نشایی، به ترتیب 5/11و 8/10 درصد بیشتر از کشت مستقیم بذر و 6/6 و 4/7 درصد بیشتر از کشت جفت نشایی بود. در کشتهای زودهنگام و دیرهنگام، بیشترین مقدار علوفهتر و عملکرد پروتئین مربوط به کشت دو ردیفه تک نشایی بود. مقادیر بهرهوری فیزیکی، درآمد خالص و بهرهوری اقتصادی آب بر اساس درآمد خالص در آرایش کاشت دو ردیفه نسبت به آرایش مرسوم یک ردیفه، به ترتیب 6/167، 6/53 و 237 درصد بیشتر بود و میزان افزایش آنها برای جایگزینی کشت مستقیم بذر با روش تک نشایی به ترتیب 42، 1/12 و 8/33 درصد و برای جایگزینی با روش جفت نشایی به ترتیب 8/32، 5/4 و 7/24 درصد بود. با توجه به افزایش چشمگیر عملکرد علوفه و بهرهوری آب در کشت نشایی دو ردیفه همراه با کاهش 50 درصدی نیاز به نوارهای آبیاری، استفاده از این روش (ترجیحاً بهصورت جفت نشایی جهت کاهش هزینههای تولید)، بهعنوان جایگزین کشت مستقیم بذر در زراعت ذرت علوفهای قابل توصیه است.
Mottaghi M, Mahrokh A, Seyedan S M. Effect of planting date and planting pattern on yield and quality of forage maize (Zea mays L.) in transplanting method. علوم زراعی 2022; 23 (4) :341-356 URL: http://agrobreedjournal.ir/article-1-1184-fa.html
متقی مهدی، ماهرخ علی، سیدان سید محسن. اثر تاریخ و آرایش کاشت بر عملکرد و کیفیت ذرت علوفهای (.Zea mays L) در کشت نشایی. نشریه علوم زراعی ایران. 1400; 23 (4) :341-356