|
تجزیه پایداری عملکرد دانه و ارزیابی برهمکنش ژنوتیپ در محیط برای ژنوتیپ‌های سورگوم دانه‌ای [Sorghum bicolor (L.) Moench]
|
عظیم خزائی   ، مسعود ترابی ، محمد تقی فیض بخش ، علی آذری نصر آباد |
| استادیار مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران |
|
|
چکیده: (1346 مشاهده) |
| برهمکنش ژنوتیپ در محیط باعث ایجاد پیچیدگی در پیشبینی عملکرد شده و در برنامههای بهزراعی و بهنژادی گیاهان زراعی یک چالش محسوب می‌شود. برای ارزیابی عملکرد و برهمکنش ژنوتیپ در محیط در 18 رقم، لاین و هیبرید سورگوم دانه‌ای داخلی و خارجی، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در چهار مکان کرج، گرگان، بیرجند و اصفهان در دو سال 1395 و 1396 اجرا شد. نتایج تجزیه واریانس مرکب دادهها نشان داد که مکانها، ژنوتیپ‌ها و برهمکنش آنها از نظر عملکرد دانه دارای تفاوت معنیداری بودند. نتایج مقایسه میانگین‌ها نشان داد که ژنوتیپ 15 (High yield700) با 7986 کیلوگرم در هکتار، دارای بیشترین عملکرد دانه و ژنوتیپ‌های 17، 6، 16 و 8 به‌ترتیب با 6894، 6172، 5960 و 5906 کیلوگرم در هکتار، در رتبههای بعدی قرار داشتند. ژنوتیپ‌های 15 و 17 دارای کمترین واریانس درون مکانی بودند و علاوه بر پایداری بالا، عملکرد مناسبی نیز داشتند. نتایج تجزیه واریانس به روش امی (AMMI) و برازش مؤلفه‌های اصلی به برهمکنش ژنوتیپ در محیط نشان داد که پنج مؤلفه اصلی اول در سطح یک درصد معنیدار بودند. این پنج مؤلفه در مجموع 1/94 درصد از تغییرات برهمکنش ژنوتیپ در محیط را توجیه نمودند. تجزیه خوشه‌ای بر اساس اولین مؤلفه اصلی برهمکنش، چهار گروه ژنوتیپی را مشخص نمود. نتایج این آزمایش نشان داد که ژنوتیپ های با عملکرد دانه بالا دارای پایداری عملکرد مناسبی نیز بودند. با توجه به نتایج مدل امی و پارامتر ارزش پایداری امی (ASV)، ژنوتیپ‌های 17 (Drought tolerant) ، 4 (Fast green400)، 6 (FGCSI04)، 15) High yield700 ( و 16 (Human900) از نظر عملکرد دانه و پایداری عملکرد مناسب تشخیص داده شدند و ژنوتیپ‌های 15 ((High yield700 و 17 ((Drought tolerant در کلیه مکانها جزء برترین ژنوتیپ‌ها بوده و قدرت سازگاری عمومی بالایی با محیط‌های مورد مطالعه داشتند. |
|
| واژه‌های کلیدی: ارزش پایداری امی، تجزیه به مؤلفه‌های اصلی، تجزیه خوشه‌ای و سورگوم |
|
|
متن کامل [PDF 923 kb]
(747 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1399/10/15 | پذیرش: 1399/12/13 | انتشار: 1400/9/10
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
