|
ارزیابی فراسنجه‌های ژنتیکی و وراثت پذیری صفات در برنج (.Oryza sativa L) با استفاده از روش دای‌آلل
|
مهرزاد اله‌قلی‌پور   ، علیرضا حقیقی حسنعلیده ، مریم حسینی‌چالشتری ، شهرام نظری ، رضا نظام دوست دارستانی ، حمیدرضا مسیب‌زاده |
| مؤسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران |
|
|
چکیده: (2370 مشاهده) |
| به‌منظور بررسی کنترل ژنتیکی عملکرد و اجزای آن در برنج با استفاده از روش گرافیکی هیمن، 56 نتاج حاصل از تلاقی دای‌آلل همراه با هشت والد (مجموعاً 64 ژنوتیپ) در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در بهار سال 1392در مزرعه پژوهشی مؤسسه تحقیقات برنج کشور کشت و صفات زراعی، عملکرد و اجزای آن مورد ارزیابی قرار گرفتند. برآورد فراسنجه‌های ژنتیکی برای عملکرد دانه به روش هیمن نشان داد که مقدار جزء افزایشی (D) نسبت به دو جزء واریانس غالبیت (H1) وH2) ) کمتر بوده و میانگین درجه غالبیت ژن‌ها از یک (741/1) بزرگتر بود. نتایج نشان داد که عملکرد دانه، تعداد دانه پر در خوشه، وزن صد دانه، تعداد خوشه در بوته و ارتفاع بوته تحت کنترل اثر افزایشی، غیرافزایشی ژن‌ها و اثر مادری و غیرمادری می‌باشند. لاین RI184421 (حسن‌سرایی × سپیدرود) و لاین 23 (IR75479-199-3-3)، به‌ترتیب دارای بیشترین تعداد ژن‌های غالب و مغلوب برای عملکرد دانه بودند. ارتفاع بوته و طول خوشه تحت تأثیر اثر غالبیت ناقص ژن‌ها و عملکرد دانه، تعداد دانه پر در خوشه، وزن صد دانه و تعداد خوشه در بوته تحت تأثیر فوق غالبیت ژن‌ها قرار داشتند. وراثت‌پذیری عمومی صفات مورد بررسی بالا بود (بیش از 90 درصد). وراثت‌پذیری خصوصی ارتفاع بوته بالا بود که نشان دهنده نقش اثر افزایشی در کنترل ژنتیکی این صفت است. بر اساس نتایج این تحقیق، برای بهبود عملکرد و اجزای آن در برنج که تحت کنترل اثر غیرافزایشی ژن‌ها هستند، استفاده از تکنولوژی هیبرید و برای بهبود صفاتی مانند ارتفاع بوته و طول خوشه، با توجه به نقش کلیدی اثرات افزایشی در کنترل ژنتیکی آن‌ها استفاده از روش‌های به‌نژادی مبتنی بر انتخاب قابل توصیه هستند. |
|
| واژه‌های کلیدی: آلل‌های غالب و مغلوب، برنج، دای‌آلل، عمل ژن و عملکرد دانه |
|
|
متن کامل [PDF 808 kb]
(733 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1399/6/5 | پذیرش: 1399/10/13 | انتشار: 1400/3/10
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
