دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
چکیده: (241 مشاهده)
به منظور ارزیابی واکنش صفات عملکردی و ترکیب اسیدهای چرب روغن ارقام امیدبخش آفتابگردان به کمآبیاری در شرایط آب و هوایی خوزستان، آزمایشی در سال زراعی 1399– 1398 بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار و با دو عامل شامل آبیاری بر اساس تخلیه 50 درصد (آبیاری کامل؛ شاهد) و کمآبیاری بر اساس تخلیه 70 و 90 درصد رطوبت قابل استفاده خاک در کرتهای اصلی و ارقام آفتابگردان شامل ارقام اسکار، فلیکس، شکیرا، ساوانا، لاباد و مونالیزا در کرتهای فرعی، در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفیآباد انجام شد. نتایج نشان داد که اثر تیمارهای کمآبیاری بر صفات عملکردی و محتوای اسیدهای چرب روغن آفتابگردان نسبت به آبیاری کامل، معنیدار بود. کمآبیاری 90 درصد، باعث کاهش 36، 24، 37، 50 و 11 درصد در وزن هزار دانه، محتوای روغن دانه، عملکرد روغن، عملکرد دانه و شاخص برداشت نسبت به آبیاری کامل شد. محتوای پروتئین دانه در تیمار کمآبیاری 70 درصد با 7/19 درصد، بیشترین مقدار را داشت و با افزایش شدت کمآبیاری، محتوای پروتئین دانه کاهش یافت. رقم اسکار در تیمار آبیاری کامل با میانگین عملکرد دانه 5340 کیلوگرم در هکتار و رقم شکیرا در تیمار کمآبیاری 90 درصد با میانگین عملکرد دانه 2670 کیلوگرم در هکتار، بهترتیب بیشترین و کمترین مقدار عملکرد دانه را داشتند. رقم اسکار با میانگین 1610 کیلوگرم در هکتار بیشترین و رقم شکیرا با میانگین 900 کیلوگرم در هکتار، کمترین عملکرد روغن را داشتند. نسبت اسیدهای چرب غیراشباع به اشباع در تیمارهای کمآبیاری روند کاهشی داشت. در تیمار کمآبیاری 90 درصد محتوای اسیدهای چرب اسید پالمیتیک و اسید استئاریک 32/8 و 50/4 درصد و اسید اولئیک و اسید لینولئیک 0/34 و 8/44 درصد بودند. بر اساس نتایج این آزمایش ارقام آفتابگردان فلیکس و لاباد با توجه به برتری عملکرد دانه در تیمارهای کمآبیاری، بهعنوان ارقام مناسب برای شرایط آب و هوایی محل اجرای آزمایش شناخته شدند.
Omidinasab D, Meskarbashee M, Rahnama Ghahfarokhi A. Effect of deficit irrigation on seed yield and oil fatty acids composition of sunflower (Helianthus annuus L.) cultivars under weather conditions of Khuzestan in Iran. Iranian Journal of Crop Sciences. 2024; 26 (3) :241-257 URL: http://agrobreedjournal.ir/article-1-1356-fa.html
امیدی نسب داود، مسکرباشی موسی، راهنما قهفرخی افراسیاب. اثر کمآبیاری بر عملکرد دانه و ترکیب اسیدهای چرب روغن ارقام آفتابگردان (.Helianthus annuus L) در شرایط آب و هوایی شمال خوزستان. نشریه علوم زراعی ایران. 1403; 26 (3) :241-257