|
ارزیابی صفات بیوشیمیایی و عملکرد دانه ارقام آفتابگردان (.Helianthus annuss L) در واکنش به تنش گرمای انتهای فصل در منطقه اهواز
|
بهنوش شیخ ممو   ، افراسیاب راهنما ، پیمان حسیبی |
| دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران |
|
|
چکیده: (374 مشاهده) |
تنش گرما باعث بروز مجموعهای از تغییرات بیوشیمیایی، فیزیولوژیکی و مولکولی در گیاهان شده و بر رشد و نمو گیاه اثر میگذارد. به‌منظور بررسی اثر تنش گرمای انتهای فصل بر صفات بیوشیمیایی و عملکرد دانه ارقام آفتابگردان، آزمایش مزرعهای در سال زراعی
97-1396 به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا شد. سه تاریخ کاشت 20 آبان، 20 آذر و 20 دی در کرت‌های اصلی و پنج رقم آفتابگردان قاسم، فانتازیا، پروگرس، لاکومکا و شمس در کرت‌های فرعی در نظر گرفته شدند. زمان کاشت به‌هنگام (مطلوب) با شرایط دمایی مناسب به‌عنوان شاهد و زمان کاشتهای تأخیری و دیرهنگام به‌عنوان تنش گرمای متوسط و شدید در نظر گرفته شدند که در آنها دوره گلدهی و پر شدن دانه با تنش گرمای انتهای فصل مواجه بود. نتایج نشان داد که تنش گرمای انتهای فصل در کشت تأخیری و دیرهنگام در مقایسه با کشت به‌هنگام، باعث کاهش معنی‌دار محتوای کاروتنوئیدها (بهترتیب 27 و 56 درصد)، عملکرد دانه (بهترتیب 30 و 32 درصد) و روغن دانه (بهترتیب 18 و 28 درصد) و افزایش فعالیت آنزیم کاتالاز (به ترتیب 63 و 55 درصد)، پراکسیداز (بهترتیب 107 و 56 درصد)، سوپراکسید دیسموتاز (بهترتیب 43 و 67 درصد) و محتوای کربوهیدراتهای محلول (بهترتیب 18 و 30 درصد) و مالون دی آلدئید (بهترتیب 46 و 98 درصد) شد. بین ارقام آفتابگردان تفاوت معنی‌داری از نظر صفات مورد مطالعه وجود داشت. رقم لاکومکا با بیشترین مقدار شاخصهای فیزیولوژیک و بیوشیمیایی کارآمد مانند محتوای کلروفیل، فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدانی و محتوای کربوهیدراتهای محلول و کمترین محتوای مالون دی‌آلدئید، دارای بالاترین عملکرد دانه (1579 کیلوگرم در هکتار) و روغن دانه (608 کیلوگرم در هکتار) بود. رقم پروگرس در شرایط تنش گرما، کمترین درصد کاهش عملکرد دانه و روغن را داشت، در عین حال رقم لاکومکا علیرغم کاهش بیشتر عملکرد دانه و روغن در شرایط تنش، در هر سه زمان کاشت نسبت به رقم پروگرس برتری داشته و برای کاشتهای به‌هنگام، تأخیری و دیرهنگام مناسب‌تر به‌نظر می‌رسد.
|
|
| واژه‌های کلیدی: آفتابگردان، تنش گرما، روغن دانه، فعالیت آنتی اکسیدانی و کربوهیدراتهای محلول |
|
|
متن کامل [PDF 804 kb]
(91 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1402/7/25 | پذیرش: 1402/11/15 | انتشار: 1402/12/10
|
|
|
|
|
|
