:: دوره 23، شماره 4 - ( زمستان 1400 ) ::
جلد 23 شماره 4 صفحات 305-290 برگشت به فهرست نسخه ها
اثرکاشت زمستانه بر رشد و عملکرد دانه ژنوتیپ‌های سویا (Glycine max L. Merr) در شرایط شمال خوزستان
سیداحمد کلانتراحمدی
مرکز تحقیقات کشاورزی و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفی آباد دزفول، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، ایران
چکیده:   (1238 مشاهده)
تاریخ کاشت و ژنوتیپ از عوامل موثر بر رشد و عملکرد دانه سویا می­باشند. به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و ژنوتیپ بر عملکرد ژنوتیپ­های سویا، آزمایشی به‌صورت کرت­های خرد شده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفی آباد دزفول به مدت دو سال زراعی (1396-1394) اجرا شد. در این آزمایش چهار تاریخ کاشت (7 بهمن، 21 بهمن، 5 اسفند و 19 اسفند) در کرت­های اصلی و 12 ژنوتیپ سویا (2001، 2002، 504، صبا، کتول، سامان، ساری، SK93، SG2، SG5، ویلیامز و سالند از گروه­های رشدی 3 تا 6) در کرت­های فرعی قرار داده شدند. نتایج نشان داد که با تأخیر در تاریخ کاشت، طول دوره گلدهی و رشد گیاه در کلیه ژنوتیپ­های سویا کاهش یافت. تعداد غلاف در بوته در تاریخ کاشت 19 اسفند در مقایسه با 7 بهمن 42 درصد کاهش یافت. بیشترین میانگین تعداد غلاف در بوته (36  غلاف) و کمترین (16 غلاف) به ترتیب به ژنوتیپ­های SK93 و ویلیامز تعلق داشت. حداکثر (872 کیلوگرم در هکتار) و حداقل (482 کیلوگرم در هکتار) عملکرد دانه نیز به‌ترتیب متعلق به تاریخ کاشت 7 بهمن و 19 اسفند بود. ژنوتیپ SK93 از بیشترین عملکرد دانه (1281 کیلوگرم در هکتار) برخوردار بود. با توجه به نتایج آزمایش و پایین بودن حداکثر عملکرد دانه (872 کیلوگرم در هکتار) بدست آمده در تاریخ کاشت اول (7 بهمن)، کشت زمستانه سویا اقتصادی به نظر نمی‌رسد، اما با توجه به عملکرد دانه ژنوتیپ SK93، به نظر می­رسد که بررسی‌های بیشتر برای شناسایی ژنوتیپ‌های سازگار به کشت زمستانه ضروری است.
تاریخ کاشت و ژنوتیپ از عوامل موثر بر رشد و عملکرد دانه سویا می­باشند. به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و ژنوتیپ بر عملکرد ژنوتیپ­های سویا، آزمایشی به‌صورت کرت­های خرد شده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفی آباد دزفول به مدت دو سال زراعی (1396-1394) اجرا شد. در این آزمایش چهار تاریخ کاشت (7 بهمن، 21 بهمن، 5 اسفند و 19 اسفند) در کرت­های اصلی و 12 ژنوتیپ سویا (2001، 2002، 504، صبا، کتول، سامان، ساری، SK93، SG2، SG5، ویلیامز و سالند از گروه­های رشدی 3 تا 6) در کرت­های فرعی قرار داده شدند. نتایج نشان داد که با تأخیر در تاریخ کاشت، طول دوره گلدهی و رشد گیاه در کلیه ژنوتیپ­های سویا کاهش یافت. تعداد غلاف در بوته در تاریخ کاشت 19 اسفند در مقایسه با 7 بهمن 42 درصد کاهش یافت. بیشترین میانگین تعداد غلاف در بوته (36  غلاف) و کمترین (16 غلاف) به ترتیب به ژنوتیپ­های SK93 و ویلیامز تعلق داشت. حداکثر (872 کیلوگرم در هکتار) و حداقل (482 کیلوگرم در هکتار) عملکرد دانه نیز به‌ترتیب متعلق به تاریخ کاشت 7 بهمن و 19 اسفند بود. ژنوتیپ SK93 از بیشترین عملکرد دانه (1281 کیلوگرم در هکتار) برخوردار بود. با توجه به نتایج آزمایش و پایین بودن حداکثر عملکرد دانه (872 کیلوگرم در هکتار) بدست آمده در تاریخ کاشت اول (7 بهمن)، کشت زمستانه سویا اقتصادی به نظر نمی‌رسد، اما با توجه به عملکرد دانه ژنوتیپ SK93، به نظر می­رسد که بررسی‌های بیشتر برای شناسایی ژنوتیپ‌های سازگار به کشت زمستانه ضروری است.
 
واژه‌های کلیدی: تعداد غلاف در بوته، روغن دانه، سویا، عملکرد دانه و گروه رسیدگی
متن کامل [PDF 986 kb]   (329 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1399/11/13 | پذیرش: 1400/4/28 | انتشار: 1400/12/10


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 23، شماره 4 - ( زمستان 1400 ) برگشت به فهرست نسخه ها