|
اثر تنش شوری و مصرف اسید سالیسیلیک بر بیان ژن‌های TaNIP و TaSCدر دو رقم گندم نان
(.Triticum aestivum L)
|
سعید احدی   ، اسعد معروفی ، بهمن بهرام نژاد ، عادل سی و سه مرده |
| دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان |
|
|
چکیده: (942 مشاهده) |
شوری یکی از تنشهای محیطی موثر در کاهش عملکرد گندم در بیشتر مناطق دنیا محسوب می‌شود. یکی
از راهکارهای اساسی برای مقابله با تنشهای غیرزیستی مانند شوری، به‌نژادی است. شناسایی ژن‌های ﺗﺤﻤﻞ به ﺷﻮری پیش نیاز به‌نژادی در گندم است. در این رابطه نقش تعدادی از ژن‌های خانواده آکواپورین‌ها و ژن‌های مرتبط با پروتئین کینازهای وابسته به کلسیم (Calcium-dependent protein kinase; CDPK) در پاسخ به تنشهای محیطی شناخته شده است، بنابراین تجزیه و تحلیل پروفایل بیان این ژن‌ها در پاسخ به تنش، امکان تولید گیاهان تحمل به شوری را فراهم میکند. در تحقیق حاضر نحوه بیان دو ژن TaNIP و TaSCدر شرایط تنش شوری در دو رقم گندم نان: بم (متحمل) و تجن (حساس) به شوری در تیمارهای 170 میلی‌مولار کلرید سدیم (تنش شوری) و شاهد (بدون تنش) در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در سال 1393 در دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیان ژن TaNIP در رقم بم (متحمل) در بافت‌های برگ و ریشه در شرایط تنش به طور معنیداری افزایش داشت، اما در رقم تجن (حساس) میزان بیان TaNIP، به‌ویژه در بافت برگ، کمتر بود و روند کاهشی داشت. ژن TaSC در رقم بم در بافت‌های برگ و ریشه پس از گذشت 24 ساعت از شروع تنش شوری، افزایش بیان معنیداری نسبت به تیمار شاهد (بدون تنش) داشت. در رقم تجن نیز به طور کلی میزان بیان در بافت برگ پایینتر بود و پس از 24 ساعت، بیان ژن نسبت به شاهد (بدون تنش) کاهش معنیداری نشان داد. نتایج بررسی بیان ژن‌ها در تیمارهای همزمان اسید سالیسیلیک (1/0 میلی‌مولار) و کلرید سدیم (170 میلی‌مولار) نشان داد که هر دو ژن در هر دو رقم گندم افزایش بیان معنیداری در برگ‌ها داشتند و روند بیان آنها به صورت افزایشی بود. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که دو ژن TaNIP و TaSCدر شرایط تنش شوری در ارقام حساس و متحمل گندم دارای بیان متفاوتی بوده و مصرف اسید سالیسیلیک نیز به‌عنوان محرک (الیسیتور) باعث فعال کردن شبکه پیام رسانی هورمونی شده و باعث القای بیان هر دو ژن گردید. نتایج این تحقیق نشان دهنده نقش این ژن‌ها در تحمل به تنش شوری در رقم متحمل گندم نان "بم" است.
|
|
| واژه‌های کلیدی: آکواپورین، بیان ژن، به‌نژادی، تنش شوری و گندم نان |
|
|
متن کامل [PDF 878 kb]
(296 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1400/6/31 | پذیرش: 1400/9/10 | انتشار: 1401/3/10
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
