ارزیابی اثر متقابل ژنوتیپ × محیط بر عملکرد دانه لاینهای نخود (Cicer arietinum L.) در کشت زمستانه
|
همایون کانونی، یداله فرایدی، سید حسین صباغ پور، علی سعید |
مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کردستان |
|
چکیده: (4121 مشاهده) |
هدف از انجام این تحقیق، بررسی اثر ژنوتیپ، محیط و اثر متقابل آنها بر عملکرد ارقام و لاینهای نخود سفید و شناسایی ژنوتیپهای پرمحصول و پایدار در شرایط متفاوت محیطی بود. در این آزمایش چهارده لاین و رقم نخود تیپ کابلی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار و در چهار ایستگاه تحقیقات کشاورزی کردستان، ارومیه، مراغه و همدان به مدت سه سال زراعی (91-1388) در شرایط دیم مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین میزان عملکرد دانه
به ترتیب در محیطهای؛ ارومیه سال 1389(U1)(2/1931 کیلوگرم در هکتار) و همدان سال 1390 (H2)(1/379 کیلوگرم در هکتار) بهدست آمد. از بین لاینهای نخود مورد بررسی، بیشترین و کمترین میانگین عملکرد دانه به ترتیب به ژنوتیپهایG4
(5/1163 کیلوگرم در هکتار) و G2 (02/756 کیلوگرم در هکتار) اختصاص داشت. تجزیه مرکب عملکرد دانه نشان داد که اثرات اصلی محیط و ژنوتیپ و اثر متقابل ژنوتیپ در محیط معنیدار بودند. سهم محیط، ژنوتیپ و اثر متقابل آنها در تغییرات عملکرد دانه به ترتیب 61/70، 20/3 و 21/11درصد بود. مقدارGEI با استفاده از مدل بای پلات تفکیک شد و طبق تجزیۀ مقادیر منفرد، دو مولفۀ اصلی اول بهترتیب 09/43 =PC1 و 34/23 =PC2 درصد از تغییرات کل دادهها را توجیه کردند. بر اساس نمودارهای GGE بایپلات، ژنوتیپهای G6، G4 و G11 از عملکرد دانه و پایداری بیشتری نسبت به سایر ژنوتیپها برخوردار بودند. نتایج این تحقیق، محیطها را به دو ناحیۀ بزرگ شامل «ارومیه و مراغه» و «کردستان و همدان» تقسیم نمود که برای هر ناحیه بهترتیب
لاینهای G6(FLIP 99-26C) و G4 (FLIP 00-39C) قابل توصیه هستند. همچنین ژنوتیپهای G5، G7 و G8به عنوان
لاینهای دارای سازگاری عمومی شناسایی شدند. |
|
واژههای کلیدی: تجزیه پایداری، عملکرد دانه، نخود تیپ کابلی و GG بای پلات. |
|
متن کامل [PDF 387 kb]
(1961 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1395/4/14 | پذیرش: 1395/4/14 | انتشار: 1395/4/14
|
|
|
|