:: دوره 18، شماره 1 - ( بهار 1395 ) ::
جلد 18 شماره 1 صفحات 75-63 برگشت به فهرست نسخه ها
ارزیابی اثر متقابل ژنوتیپ × محیط بر عملکرد دانه لاین‌های نخود (Cicer arietinum L.) در کشت زمستانه
همایون کانونی، یداله فرایدی، سید حسین صباغ پور، علی سعید
مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کردستان
چکیده:   (4121 مشاهده)

هدف از انجام این تحقیق، بررسی اثر ژنوتیپ، محیط و اثر متقابل آن­ها بر عملکرد ارقام و لاین­های نخود سفید و شناسایی ژنوتیپ­های پرمحصول و پایدار در شرایط متفاوت محیطی بود. در این آزمایش چهارده لاین و رقم نخود تیپ کابلی در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در چهار تکرار و در چهار ایستگاه تحقیقات کشاورزی کردستان، ارومیه، مراغه و همدان به مدت سه سال زراعی (91-1388) در شرایط دیم مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین میزان عملکرد دانه
به ترتیب در محیط­های؛ ارومیه سال 1389(
U1)(2/1931 کیلوگرم در هکتار) و همدان سال 1390 (H2)(1/379 کیلوگرم در هکتار) به­دست آمد. از بین لاین‌های نخود مورد بررسی، بیشترین و کمترین میانگین عملکرد دانه به ترتیب به ژنوتیپ‌هایG4
(5/1163 کیلوگرم در هکتار) و G2 (02/756 کیلوگرم در هکتار) اختصاص داشت. تجزیه مرکب عملکرد دانه نشان داد که اثرات اصلی محیط و ژنوتیپ و اثر متقابل ژنوتیپ در محیط معنی‌دار بودند. سهم محیط، ژنوتیپ و اثر متقابل آن­ها در تغییرات عملکرد دانه به ترتیب 61/70، 20/3 و 21/11درصد بود. مقدارGEI با استفاده از مدل بای پلات تفکیک شد و طبق تجزیۀ مقادیر منفرد، دو مولفۀ اصلی اول به­ترتیب 09/43 =PC1 و 34/23 =PC2 درصد از تغییرات کل داده­ها را توجیه کردند. بر اساس نمودارهای GGE بای­پلات، ژنوتیپ­های G6، G4 و G11 از عملکرد دانه و پایداری بیشتری نسبت به سایر ژنوتیپ­ها برخوردار بودند. نتایج این تحقیق، محیط­ها را به دو ناحیۀ بزرگ شامل «ارومیه و مراغه» و «کردستان و همدان» تقسیم نمود که برای هر ناحیه به­ترتیب
لاین­های
 G6(FLIP 99-26C) و G4 (FLIP 00-39C) قابل توصیه هستند. همچنین ژنوتیپ­های G5، G7 و G8به عنوان
لاین­های دارای سازگاری عمومی شناسایی شدند.

واژه‌های کلیدی: تجزیه پایداری، عملکرد دانه، نخود تیپ کابلی و GG بای پلات.
متن کامل [PDF 387 kb]   (1961 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1395/4/14 | پذیرش: 1395/4/14 | انتشار: 1395/4/14


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 18، شماره 1 - ( بهار 1395 ) برگشت به فهرست نسخه ها