مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کردستان
چکیده: (4097 مشاهده)
هدف از انجام این تحقیق، بررسی اثر ژنوتیپ، محیط و اثر متقابل آنها بر عملکرد ارقام و لاینهای نخود سفید و شناسایی ژنوتیپهای پرمحصول و پایدار در شرایط متفاوت محیطی بود. در این آزمایش چهارده لاین و رقم نخود تیپ کابلی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار و در چهار ایستگاه تحقیقات کشاورزی کردستان، ارومیه، مراغه و همدان به مدت سه سال زراعی (91-1388) در شرایط دیم مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین میزان عملکرد دانه
به ترتیب در محیطهای؛ ارومیه سال 1389(U1)(2/1931 کیلوگرم در هکتار) و همدان سال 1390 (H2)(1/379 کیلوگرم در هکتار) بهدست آمد. از بین لاینهای نخود مورد بررسی، بیشترین و کمترین میانگین عملکرد دانه به ترتیب به ژنوتیپهایG4 (5/1163 کیلوگرم در هکتار) و G2 (02/756 کیلوگرم در هکتار) اختصاص داشت. تجزیه مرکب عملکرد دانه نشان داد که اثرات اصلی محیط و ژنوتیپ و اثر متقابل ژنوتیپ در محیط معنیدار بودند. سهم محیط، ژنوتیپ و اثر متقابل آنها در تغییرات عملکرد دانه به ترتیب 61/70، 20/3 و 21/11درصد بود. مقدارGEI با استفاده از مدل بای پلات تفکیک شد و طبق تجزیۀ مقادیر منفرد، دو مولفۀ اصلی اول بهترتیب 09/43 =PC1 و 34/23 =PC2 درصد از تغییرات کل دادهها را توجیه کردند. بر اساس نمودارهای GGE بایپلات، ژنوتیپهای G6، G4 و G11 از عملکرد دانه و پایداری بیشتری نسبت به سایر ژنوتیپها برخوردار بودند. نتایج این تحقیق، محیطها را به دو ناحیۀ بزرگ شامل «ارومیه و مراغه» و «کردستان و همدان» تقسیم نمود که برای هر ناحیه بهترتیب
لاینهای G6(FLIP 99-26C) و G4 (FLIP 00-39C) قابل توصیه هستند. همچنین ژنوتیپهای G5، G7 و G8به عنوان
لاینهای دارای سازگاری عمومی شناسایی شدند.
Assessment of genotype×environment interaction effect on seed yield of chickpea (Cicer arietinum L.) lines under rainfed winter planting conditions . علوم زراعی 2016; 18 (1) :63-75 URL: http://agrobreedjournal.ir/article-1-609-fa.html
کانونی همایون، فرایدی یداله، صباغ پور سید حسین، سعید علی. ارزیابی اثر متقابل ژنوتیپ × محیط بر عملکرد دانه لاینهای نخود (Cicer arietinum L.) در کشت زمستانه . نشریه علوم زراعی ایران. 1395; 18 (1) :63-75