|
اثر تاریخ کاشت تابستانه بر رشد و عملکرد دانه ژنوتیپهای سویا (Glycine max L. Merr) در شرایط شمال استان خوزستان
|
سیداحمد کلانتراحمدی   |
| سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفی‌آباد دزفول |
|
|
چکیده: (904 مشاهده) |
به‌منظور بررسی اثر تاریخ کاشت بر عملکرد ژنوتیپهای سویا، آزمایشی به‌صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفی آباد دزفول در دو سال زراعی (1396 و 1397) اجرا شد. در این آزمایش سه تاریخ کاشت (اول تیر، 15 تیر و 30 تیرماه) در کرتهای اصلی و هشت ژنوتیپ سویا (SF1، SF2، SF3، SK93، M13، SG4، SG5 و رقم سالند) در کرتهای فرعی قرار داده شدند. نتایج نشان داد که طول دوره گلدهی، طول دوره رشد، طول دوره پر شدن دانه تحت تأثیر تاریخ کاشت و ژنوتیپ قرار گرفتند. با توجه به اینکه دمای حداکثر در طول دوره زایشی و پر شدن دانه در تاریخ کاشت اول (اول تیر) بالاتر از تاریخ کاشتهای دوم (15 تیر) و سوم (30 تیر) بود، با افزایش هر واحد دمای بالاتر از 35 درجه سانتی‌گراد، تعداد غلاف در بوته 3/37عدد کاهش یافت. نتایج مقایسه میانگینها نشان داد که حداکثر تعداد غلاف در بوته (88 غلاف) در تاریخ کاشت دوم (15 تیر) و ژنوتیپهای SK93 و M13 و حداقل تعداد غلاف در بوته (5/26 غلاف) در تاریخ کاشت اول و ژنوتیپ SF2 بدست آمد. در سال اول آزمایش حداکثر عملکرد دانه (3473 کیلوگرم در هکتار) در تاریخ کاشت دوم (15 تیر) و ژنوتیپ SK93 و در سال دوم بیشترین عملکرد دانه (3559 کیلوگرم در هکتار) در تاریخ کاشت سوم (30 تیر) و ژنوتیپ SK93 بدست آمد. حداقل عملکرد دانه در سال اول (968 کیلوگرم در هکتار) و دوم (2080 کیلوگرم در هکتار) آزمایش نیز در تاریخ کاشت اول و ژنوتیپ SF2 بدست آمد. عملکرد دانه در تاریخ‌های کاشت اول (اول تیر) و دوم (15 تیر) در مقایسه با تاریخ کاشت سوم (30 تیر) به ترتیب 5/16 و 8 درصد کمتر بود. بیشترین (25/6 درصد) و کمترین (18/7 درصد) میزان روغن در تاریخ کاشت سوم (30 تیر) به ترتیب به ژنوتیپهای SK93 و SF3 اختصاص یافت. با توجه به دمای بالا در کشت تابستانه سویا، انتخاب ژنوتیپهای رشد نامحدود بدلیل بیشتر بودن طول دوره گلدهی میتواند راهکار مناسبی برای کاهش اثر منفی دمای بالا در طول دوره گلدهی و تولید تعداد غلاف بیشتر در اقلیم خوزستان باشد. براساس نتایج این آزمایش، با توجه به متفاوت بودن دما در طول مراحل زایشی در تاریخ‌های مختلف کاشت، تاریخ کاشت 15 تا 30 تیر و ژنوتیپ SK93 برای شرایط اقلیمی شمال خوزستان مناسب‌تر شناخته شدند.
|
|
| واژه‌های کلیدی: تعداد غلاف در بوته، دوره پر شدن دانه، روغن دانه، سویا و گلدهی |
|
|
متن کامل [PDF 843 kb]
(214 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1402/10/13 | پذیرش: 1403/1/31 | انتشار: 1403/5/10
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
