|
برآورد اثر ژن و پارامترهای ژنتیکی عملکرد دانه و صفات وابسته در ژنوتیپهای نخود
(Cicer arietinum L.) دیم با استفاده از روش دایآلل
|
اسماعیل قلی‌نژاد، همایون کانونی   ، معروف خلیلی |
| دانشیار بخش علوم زراعی و باغی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان، سنندج. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی |
|
|
چکیده: (3385 مشاهده) |
بهمنظور برآورد اثر ژن و پارامترهای ژنتیکی عملکرد دانه و برخی از صفات مورفولوژیک در شش رقم و لاین نخود همراه با بذور حاصل از تلاقی دایآلل کامل آنها، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گریزه سنندج در سال 96-1395 اجرا شد. نتایج نشان داد که ژنوتیپهای نخود از نظر کلیه صفات مورد ارزیابی تفاوت معنیداری داشتند. بر مبنای نتایج تجزیه دایآلل به روش هیمن، واریانسهای ژنوتیپی به اجزای ژنتیکی افزایشی و غیر افزایشی تقسیم شدند. جزء ژنتیکی افزایشی برای کلیه صفات بهجز وزن 100 دانه معنیدار بود. جزء غیرافزایشی نیز برای کلیه صفات در سطح احتمال یک درصد معنیدار بود. کمترین و بیشترین درجۀ غالبیت به ترتیب برای ارتفاع بوته و تعداد دانه در غلاف به دست آمدند. میانگین درجۀ غالبیت، حاکی از غالبیت ناقص ژنها برای تعداد روز از کاشت تا رسیدگی و تعداد دانه در غلاف و فوق غالبیت برای سایر صفات بود. وراثتپذیری عمومی در دامنۀ 91/0 (برای تعداد غلاف در بوته) تا 68/0 (برای وزن 100 دانه) متغیر بود. بیشترین و کمترین مقدار وراثت پذیری خصوصی (به‌ترتیب 73/0 برای تعداد روز تا گلدهی و 06/0 برای عملکرد دانه) بدست آمد. نتایج تحلیل گرافیکی Wr/Vr نشان داد که برای تعداد روز از کاشت تا گلدهی، وزن 100 دانه و عملکرد دانه، غالبیت کامل وجود داشت. برای صفات تعداد روز از کاشت تا رسیدگی و تعداد دانه در غلاف، عرض از مبدأ مثبت و غالبیت ناقص حاکم بود. برای تعداد غلاف در بوته و ارتفاع بوته، عرض از مبدا منفی و عمل ژن فوق غالبیت بود و برای عملکرد دانه، همۀ والدین به جز ILC 482، نزدیک به مبدأ محور مختصات قرار داشته و تعداد آللهای غالب بیشتری را در بر داشتند. بر اساس نتایج این آزمایش به‌نظر می‌رسد که تلاقی رقم آزاد با لاینهایی که پتانسیل عملکرد بالا دارند، مناسب‌تر بوده و ترجیحاً تلاقیها بین والدینی که در نمودار Wr/Vr دورتر از مبدأ مختصات قرار دارند، انجام شود.
|
|
| واژه‌های کلیدی: اجزای واریانس، تجزیه ژنتیکی، نخود، وراثتپذیری و هتروزیس. |
|
|
متن کامل [PDF 645 kb]
(1420 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1397/12/22 | پذیرش: 1397/12/22 | انتشار: 1397/12/22
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
