|
پهنهبندی بوم‌شناختی زراعی تولید گندم (.Triticum aestivum L) در استان خوزستان با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی و فرایند تحلیل سلسله مراتبی
|
مریم سالمی نسب   ، احمد کوچک زاده ، علی مشتطی ، محمدرضا انصاری |
| دانشکده کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران |
|
|
چکیده: (454 مشاهده) |
این تحقیق به‌منظور پهنهبندی بوم‌شناختی زراعی (اگرواکولوژیک) تولید گندم در استان خوزستان با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و با هدف شناسایی بوم‌نظام‌های مناسب تولید گندم در استان خوزستان انجام شد. برای این منظور، لایههای مختلف اطلاعاتی مؤثر در رشد و تولید محصول گندم شامل عوامل اقلیمی (دمای حداقل، دمای حداکثر، دمای میانگین و مقدار بارندگی)، اطلاعات خاک‌شناسی (شوری، pH، محتوای کربن آلی، نیتروژن، فسفر و پتاسیم) و اطلاعات توپوگرافی (میزان شیب، جهت شیب و ارتفاع از سطح دریا) تهیه شدند. لایههای دما، لایه بارندگی و لایههای اطلاعات خاک‌شناسی با استفاده از روشهای درون‌یابی تهیه شدند. پس از تهیه لایههای مختلف اطلاعاتی، پهنههای مناسب زراعت گندم از طریق تطبیق نیازهای گیاه با ویژگی‌های منطقه مورد مطالعه، با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و هم‌پوشانی لایههای مورد بررسی شناسایی شدند. نتایج نشان داد که حدود 380 هزار هکتار (94/15 درصد) از اراضی کشاورزی منطقه در دسته بسیار مناسب (4)، حدود 476 هزار هکتار (94/19 درصد) در دسته نسبتا مناسب (3)، حدود 977 هزار هکتار (94/40 درصد) در دسته ضعیف (2) و حدود 553 هزار هکتار (17/23 درصد) در دسته نامناسب (1) قرار گرفتند. بر اساس نقشه پهنهبندی استان؛ از جنوب به سمت شمال و از غرب به سمت شرق استان، مطلوبیت عوامل محیطی بیشتر بوده و اراضی بخش شمالی برای زراعت گندم مناسب‌تر و اراضی بخش جنوبی نامناسب‌تر بودند. از جنوب به شمال استان، ارتفاع از سطح دریا، میزان بارش، شیب و حاصلخیزی خاک افزایش و میزان شوری خاک و دمای هوا کاهش داشتند. بر اساس نتایج این تحقیق به‌نظر می‌رسد که با اقداماتی مانند افزایش محتوای کربن آلی و بهبود حاصلخیزی خاک، آبشویی و زه‌کشی اراضی شور، تناوب زراعی، استفاده از ارقام متحمل به تنشهای محیطی و استفاده از روشهای نوین آبیاری در استان، می‌توان شرایط تولید گندم را بهبود داد.
|
|
| واژه‌های کلیدی: اقلیم، توان بوم‌شناختی زراعی، توپوگرافی، دسته‌بندی، شوری خاک و گندم |
|
|
متن کامل [PDF 1066 kb]
(166 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1403/4/13 | پذیرش: 1403/6/14 | انتشار: 1403/10/10
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
