موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
چکیده: (1086 مشاهده)
هدف از این تحقیق ارزیابی برهمکنش ژنوتیپ و محیط بر عملکرد دانه لاینهای امیدبخش جو آبی جهت انتخاب لاینهای پرمحصول و پایدار برای مناطق معتدل ایران بود. برای این منظور 19 لاین امید بخش جو همراه با رقم بهرخ (شاهد) در هشت ایستگاه تحقیقاتی کرج، ورامین، نیشابور، مشهد، بیرجند، یزد، اصفهان و شیراز (زرقان) به مدت دو سال (1400-1399 و 1401-1400) مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثرهای ساده مکان و ژنوتیپ و برهمکنش دوگانه سال و مکان، برهمکنش سه گانه ژنوتیپ و سال و مکان معنیدار بودند. بهمنظور ارزیابی پایداری عملکرد دانه ژنوتیپهای مورد مطالعه، از تجزیه گرافیکی GGEبایپلات به سه روش دادههای سال اول، دادههای سال دوم و میانگین دادههای دو سال استفاده شد. نتایج حاصل از تجزیه GGE بایپلات نشان داد که در سال اول آزمایش دو مولفه اصلی اول و دوم بهترتیب 9/32 و 3/25 درصد، در سال دوم بهترتیب 9/28 و 6/24 درصد و در میانگین دو سال بهترتیب 02/31 و 02/19 درصد از تغییرات کل دادهها را توجیه کردند. ژنوتیپهای 3، 4، 11، 13 و 12 (بهترتیب با 6673 و 6663 و 6412 و 6340 و 6249 کیلوگرم در هکتار) بالاترین عملکرد دانه را داشتند. در سال اول آزمایش، ژنوتیپهای 3، 4 و 11، در سال دوم ژنوتیپهای 12 و 4 و در میانگین دو سال ژنوتیپهای 3 و 4 نزدیکترین ژنوتیپها به ژنوتیپ مطلوب شناخته شدند. براساس نتایج این تحقیق، ژنوتیپهای 3 و 4 به عنوان ژنوتیپهای دارای عملکرد بالا و پایدار برای کشت در مناطق معتدل و یا استفاده در برنامههای بهنژادی جو آبی ایران شناخته شدند. در بین هشت محیط مورد مطالعه، ایستگاه کرج از توانایی بیشتری در جداسازی و تمایز بین ژنوتیپها و نماینده بودن سایر محیطها برخوردار بود و به عنوان مکان آزمایش مناسب برای گزینش ژنوتیپهای برتر شناخته شد.
barati A, Nikkhahchamanabad H R, Arazmjoo E, Tabatabaei S A, Mahlooji , M, Taherian M, et al . Evaluation of grain yield stability of irrigated barley (Hordeum vulgare L.) promising lines in temperate agro-climatic conditions of Iran-using GGE biplot analysis. Iranian Journal of Crop Sciences. 2023; 25 (2) :154-169 URL: http://agrobreedjournal.ir/article-1-1317-fa.html
براتی علی، نیکخواه چمن آباد حمید رضا، آرزمجو الیاس، طباطبائی سید علی، محلوجی مهرداد، طاهریان مجید، و همکاران.. ارزیابی پایداری عملکرد دانه لاینهای امیدبخش جو آبی (.Hordeum vulgare L) در شرایط اقلیم معتدل ایران با استفاده از روش GGE بایپلات. نشریه علوم زراعی ایران. 1402; 25 (2) :154-169