اطلاع از نحوه عمل و میزان اثر ژنها، لازمه دستیابی به ارقام گیاهی با بازدهی بالا است. در این راستا فناوری نشانگرهای مولکولی نیاز به اطلاع از شجره ژنوتیپها جهت برآورد ماتریس خویشاوندی مورد نیاز برای برآورد ارزشهای اصلاحی ژنوتیپها را تامین میکند. در این تحقیق، ۹۷ ژنوتیپ ذرت در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با شش تکرار از نظر ۱۷ صفت زراعی در سال ۱۳۹۵ در دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه مورد ارزیابی قرار گرفتند. پروفیل مولکولی ژنوتیپهای ذرت با استفاده از ۱۶ آغازگر ISSR ارزیابی شده و در مجموع ۷۸ مکان چندشکل تکثیر شدند. آغازگرهای UBC825 و UBC811 به ترتیب بیشترین و کمترین تعداد مکان چندشکل را تکثیر کردند. ارزش اصلاحی ژنوتیپهای ذرت در ارتباط با هر یک از صفات مورد مطالعه به روش بهترین پیشبینی نااریب خطی (BLUP) در قالب مدل خطی مخلوط (MLM) با استفاده از ماتریس خویشاوندی (Kiniship) محاسبه شده بر اساس دادههای مولکولی، برآورد شد. با در نظرگرفتن ارزشهای اصلاحی برآورد شده برای صفات مورد مطالعه، ژنوتیپهای P10L5، P16L6 Kahia، 14*89، OH43/1-42 و P10L7 دارای بالاترین رتبه بودند. ژنوتیپ 163*/6/15 تنها ژنوتیپ گروه ششم، دارای ارزش اصلاحی مثبت و بالا برای نسبت سطح برگ و ارزش اصلاحی منفی و پایین برای عملکرد دانه در بوته بود. براساس مقادیر ارزش اصلاحی، وراثتپذیری خصوصی صفات محاسبه شد و بالاترین مقدار وراثتپذیری خصوصی برای زمان ظهور گلآذین نر بدست آمد. بالا بودن وراثتپذیری خصوصی گزینش بر پایه فنوتیپ برای اصلاح صفت موردنظر را امکانپذیر میکند. ارزش اصلاحی مثبت نشان دهنده بیشتر بودن توان ژنوتیپ در انتقال ارزش صفات به نسل بعد بوده و در نتیجه میتوان از آنها بهعنوان والدین مطلوب در برنامههای بهنژادی ذرت استفاده کرد.
Broushan H, Darvishzadeh R. Estimation of the breeding value of morphophysiological traits of maize (Zea mays L.) genotypes using BLUP method. Iranian Journal of Crop Sciences. 2023; 24 (4) :355-374 URL: http://agrobreedjournal.ir/article-1-1272-fa.html
بروشان حامد، درویش زاده رضا. برآورد ارزش اصلاحی صفات مورفوفیزیولوژیک ژنوتیپهای ذرت (.Zea mays L)
با استفاده از روش BLUP. نشریه علوم زراعی ایران. 1401; 24 (4) :355-374