AU - Ashoori, Naghme AU - Abdi, Mehrdad AU - Golzardi, Farid AU - Ajalli, Jalil AU - Ilkaee, Mohammad Nabi TI - Effect of additive and replacement intercropping ratios of forage sorghum (Sorghum bicolor L. Moench) and berseem clover (Trifolium alexandrinum L.) on forage production PT - JOURNAL ARTICLE TA - agrobreed JN - agrobreed VO - 22 VI - 3 IP - 3 4099 - http://agrobreedjournal.ir/article-1-1044-fa.html 4100 - http://agrobreedjournal.ir/article-1-1044-fa.pdf SO - agrobreed 3 AB  - به‌منظور ارزیابی تولید علوفه و نسبت برابری زمین در تیمارهای کشت مخلوط افزایشی و جایگزینی دو گیاه سورگوم علوفه­ای و شبدر برسیم، آزمایشی در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با هشت تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج طی سال­های زراعی 1395 و 1396 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل هشت نسبت کشت مخلوط 75 درصد سورگوم + 25 درصد شبدر، 50 درصد سورگوم + 50 درصد شبدر و 25 درصد سورگوم + 75 درصد شبدر (به‌صورت جایگزینی)؛ 100 درصد سورگوم + 50 درصد شبدر، 50 درصد سورگوم + 100 درصد شبدر و 100 درصد سورگوم + 100 درصد شبدر (به‌صورت افزایشی) و کشت خالص سورگوم و کشت خالص شبدر برسیم بودند. در این تحقیق عملکرد علوفه خشک سورگوم و شبدر، عملکرد معادل سورگوم و شبدر، محتوای پروتئین خام، قابلیت هضم ماده خشک، عملکرد پروتئین خام، عملکرد ماده خشک قابل‌هضم و نسبت برابری زمین برای تولید علوفه خشک و پروتئین مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد معادل سورگوم، عملکرد معادل شبدر، پروتئین خام و ماده خشک قابل‌هضم (به‌ترتیب 37598، 17915، 3163 و 17754 کیلوگرم در هکتار) از تیمار 100 درصد شبدر + 100 درصد سورگوم به دست آمد. کشت مخلوط 100 درصد سورگوم + 50 درصد شبدر نیز با تولید 16455 کیلوگرم ماده خشک قابل‌هضم در هکتار در گروه برتر قرار گرفت. بالاترین نسبت برابری زمین برای تولید علوفه خشک و پروتئین (به‌ترتیب 61/1 و 71/1) در کشت مخلوط افزایشی 100 درصد شبدر + 100 درصد سورگوم به‌دست آمد. تیمارهای افزایشی 100 درصد شبدر + 50 درصد سورگوم و 50 درصد شبدر+100 درصد سورگوم نیز نسبت‌های برابری زمین بالایی داشته و در گروه برتر قرار گرفتند. بر اساس نتایج این آزمایش، کشت مخلوط افزایشی 100 درصد شبدر + 100 درصد سورگوم به‌عنوان تیمار برتر شناخته شده و جهت توسعه کشاورزی پایدار در تولید این دو گیاه علوفه‌ای مناسب‌تر است. CP - IRAN IN - Seed and Plant Improvement Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran LG - eng PB - agrobreed PG - 239 PT - Scientific & Research YR - 2020