@ARTICLE{Kambouzia, author = {Kheiri, Mohammad and Kambouzia, Jafar and }, title = {Evaluation of the efficiency of APSIM-Wheat model for simulation of phenology and grain yield of bread wheat (Triticum aestivum L.) in drylands of west and northwest of Iran}, volume = {24}, number = {2}, abstract ={مدل‌های شبیه‌سازی ابزارهای ارزشمندی هستند که عملکرد گیاهان زراعی را در شرایط مختلف آب و هوایی پیش‌بینی کرده و امکان طراحی روش‌هایی برای محدود کردن آثار منفی شرایط نامطلوب محیطی را فراهم می‌کنند. شبیه­ساز سامانه­های تولید کشاورزی (APSIM) یک مدل گیاهی است که عملکرد طیف وسیعی از گیاهان زراعی را در پاسخ به عوامل اقلیمی، خاکی و مدیریتی شبیه‌سازی می‌کند. در این تحقیق کارایی مدل APSIM-Wheat در شبیه­سازی فنولوژی و عملکرد دانه گندم دیم برای اولین بار در کمربند دیم ایران مورد ارزیابی قرار گرفته است. واسنجی و ارزیابی مدل با استفاده از اطلاعات مربوط به 91 آزمایش از 11 ایستگاه تحقیقاتی واقع در پنج استان غربی و شمال­غربی ایران در بازه زمانی 1380 تا 1395 انجام شد. نتایج نشان داد که میانگین مقادیر مشاهده شده و شبیه­سازی شده برای تعداد روز تا گلدهی به ترتیب 215 و 218 و برای تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک به ترتیب 252 و 252 بودند. دقت ارزیابی­ها با نتایج به دست­آمده از شاخص­های آماری تایید شد، به طوری که برای تعداد روز تا گلدهی و تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک، مقدار جذر خطای میانگین مربعات نرمال شده به‌ترتیب 29/0 و 16/0 درصد، ضریب جرمی خطا 018/0- و 002/0 و ضریب هم­خوانی 091/0 و 013/0 بودند. میانگین عملکرد دانه مشاهده شده و شبیه‌سازی­ شده به‌ترتیب 2245 و 2249 کیلوگرم در هکتار بود. مقادیر بدست آمده برای جذر خطای میانگین مربعات نرمال شده (21/7 درصد)، ضریب جرمی خطا (002/0-) و ضریب همخوانی (037/0) نشان داد که مدل عملکرد کاملاً رضایت بخشی داشته و می­توان از آن در برنامه‌ریزی برای افزایش تولید گندم دیم در ایران استفاده کرد. نتایج کلی این تحقیق نشان داد که می‌توان از مدل APSIM-Wheat در تعیین بهترین شیوه‌های مدیریت مزرعه، تجزیه و تحلیل خلاء عملکرد، ارزیابی اثر تغییر اقلیم و راهکارهای سازگاری با تغییرات اقلیم در مزارع گندم دیم غرب و شمال­غرب ایران استفاده کرد. }, URL = {http://agrobreedjournal.ir/article-1-1230-fa.html}, eprint = {http://agrobreedjournal.ir/article-1-1230-fa.pdf}, journal = {Iranian Society of Crops and Plant Breeding Sciences}, doi = {}, year = {2022} }