|
غربالگری ژنوتیپهای برنج (Oryza sativa L.) با استفاده از شاخصهای تحمل و روشهای چند متغیره در شرایط تنش خشکی
|
| سیده ارحامه فلاح شمسی، همت اله پیردشتی، علی اکبر عبادی، مسعود اصفهانی، محمود رائینی |
|
|
|
چکیده: (3215 مشاهده) |
بهمنظور شناسایی ژنوتیپهای برنج متحمل به تنش خشکی، آزمایشی گلدانی روی 40 ژنوتیپ برنج بومی و اصلاح شده
در شرایط بدون تنش و تنش آب (قطع آب در مرحله آبستنی) بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1393 در موسسه تحقیقات برنج کشور اجرا شد. براساس شاخصهای رایج تحمل تنش (TOL، SSI، STI، MP، GMP و HM)، 17 ژنوتیپ انتخاب و در سال دوم (1394) در دو محیط در مزرعه؛ بدون تنش (آبیاری کامل تا انتهای دوره رشد) و تنش (قطع آب از مرحله آغازش خوشه تا انتهای دوره رشد) بهصورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. براساس نتایج آزمایش مزرعهای، ارقام نعمت و پردیس به ترتیب با 4831 و 2076 کیلوگرم در هکتار، بیشترین و کمترین عملکرد دانه را در شرایط بدون تنش داشتند. در شرایط تنش خشکی، بیشترین عملکرد دانه از رقم ساحل
(3605 کیلوگرم در هکتار) و کمترین عملکرد از رقم علیکاظمی با 1179 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. تنش خشکی باعث کاهش 5/11 تا 64 درصد عملکرد دانه (به ترتیب در ارقام ساحل و علیکاظمی) شد. براساس نتایج تجزیه خوشهای، 17 ژنوتیپ برنج مورد ارزیابی به دو گروه تفکیک شدند که 13 ژنوتیپ مقدار بالاتر شاخصهای تحمل تنش را نشان دادند. بر اساس روشهای رتبه‌بندی و تجزیه به مولفههای اصلی نیز به ترتیب نه و هفت ژنوتیپ به عنوان ژنوتیپ متحمل به خشکی شناسایی شدند. در آزمایش حاضر در مجموع براساس سه روش تجزیه خوشهای، رتبه‌دهی و بایپلات، ژنوتیپهای درفک، قائم، لاین 831، اهلمی طارم و جلودار متحمل به تنش خشکی شناخته شدند. |
|
| واژه‌های کلیدی: بایپلات، برنج، تجزیه خوشهای، تنش خشکی و شاخصهای تحمل |
|
|
متن کامل [PDF 865 kb]
(1507 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1396/5/24 | پذیرش: 1396/5/24 | انتشار: 1396/5/24
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
