موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
چکیده: (1291 مشاهده)
بهمنظور ارزیابی ژرمپلاسم چغندر قند و شناسایی ژنوتیپهای متحمل به تنش خشکی، نیاز به روشهای دقیق اعمال تنش است. بدین منظور در یک آزمایش مزرعهای هشت تیمار آبیاری در کرتهای اصلی و چهار ژنوتیپ چغندر قند ژنوتیپ شامل 7112، BP کرج، BP مشهد و BP(I13×A37.1) کرج در کرتهای فرعی، بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار و در دو سال (1386 و 1387) در کرج مورد ارزیابی قرار گرفتند. تیمارهای آبیاری با دو روش آبیاری جویچهای و قطرهای نواری (تیپ)بعد از 80، 130 و 180 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A (شش تیمار) همراه با دو تیمار آبیاری قطرهای نواری بعد از 30 میلیمتر تبخیر در دو سطح تامین 100 و 75 درصد تامین نیاز آبی گیاه، اعمال شدند. نتایج نشان داد که تفاوت بین تیمارهای آبیاری برای عملکرد ریشه، عملکرد شکر و درصد قند ریشه معنیدار بود. کمترین عملکرد ریشه به ترتیب در تیمارهای آبیاری قطرهای نواری بعد از 130 میلیمتر تبخیر (2/41 تن در هکتار) و آبیاری قطرهای نواری بعد از 80 و 180 میلیمتر تبخیر (7/41 تن در هکتار) بدست آمد. بیشترین عملکرد ریشه بهترتیب مربوط به تیمار آبیاری جویچهای بعد از 80 و 130 میلیمتر تبخیر (بیش از 58 تن در هکتار) بود. تیمارهای آبیاری قطرهای نواری بعد از 80 میلیمتر تبخیر و آبیاری جویچهای بعد از 130 میلیمتر تبخیر بهترتیب با 35/6 و 31/9 تن در هکتار، کمترین و بیشترین عملکرد شکر را داشتند. میانگین حجم آب مصرفی در تیمار آبیاری جویچهای بعد از 80 میلیمتر تبخیر (به عنوان روش رایج ؛ با دور آبیاری حدود 8 تا 10 روز ) 16000 و در تیمار آبیاری قطرهای نواری بعد از 30 میلیمتر تبخیر با تامین 75 درصد نیاز آبی گیاه (با دور آبیاری سه تا چهار روز)، 7350 مترمکعب در هکتار بود. بیشترین و کمترین میزان بهرهوری آب آبیاری بهترتیب در تیمارهای آبیاری قطرهای نواری بعد از 30 میلیمتر و تامین 100 درصد نیاز آبی گیاه، بهمیزان 56/1 کیلوگرم شکر بر مترمکعب و آبیاری جویچهای بعد از 180 میلیمتر تبخیر، بهمیزان 42/0 کیلوگرم شکر بر مترمکعب بدست آمد. بر اساس نتایج این پژوهش روش آبیاری قطرهای نواری بعد از 30 میلیمتر تبخیر و تامین 75 درصد نیاز آبی گیاه، مناسبترین روش برای اعمال تنش خشکی در چغندر قند شناخته شد.