Iranian Society of Crops and Plant Breeding Sciences
نشریه علوم زراعی ایران
علوم زراعی
Agriculture
http://agrobreedjournal.ir
1
admin
1562-5540
2717-0527
8
10.52547/abj
14
8888
13
fa
jalali
1389
4
1
gregorian
2010
7
1
12
2
online
1
fulltext
fa
خصوصیات چسبندگی نشاسته: شاخصهای جدید جهت ارزیابی کیفیت پخت ارقام برنج (Oryza sativa L.)
Starch viscosity properties: New criteria for assessment of cooking quality of rice (Oryza sativa L.) cultivars
تخصصي
Special
پژوهشي
Scientific & Research
اصلاح و معرفی ارقام کیفی یکی از مهمترین اهداف بهنژادی برنج در ایران است. برای ارزیابی کیفیت پخت برنج از شاخصهایی مانند مقدار آمیلوز، درجه حرارت ژلاتینی شدن و قوام ژل استفاده مشود. با این حال، ارقام زیادی وجود دارند که از نظر این شاخصها کاملاً مشابه هستند، اما کیفیت پخت متفاوتی دارند. به نظر میرسد که خصوصیات چسبندگی نشاسته نیز در کیفیت پخت ارقام برنج موثر باشد. در این پژوهش، تعداد شش رقم برنج محلی شامل هاشمی، بینام، سالاری، دمسیاه، غریب و حسنسرایی و شش رقم اصلاح شده شامل خزر، سپیدرود، هیبرید بهار 1، درفک، صالح و کادوس جهت ارزیابی خصوصیات چسبندگی نشاسته دانه برنج انتخاب شدند. کلیه ارقام محلی و اصلاح شده از نظر مقدار آمیلوز، درجه حرارت ژلاتینی شدن، قوام ژل و مقدار پروتئین مشابه بودند، اما کیفیت پخت متفاوتی داشتند. از هر رقم 30 نمونه انتخاب و خصوصیات چسبندگی آنها در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار با استفاده از دستگاه رپید ویسکوآنالایزر اندازهگیری شد. تجزیه واریانس صفات مورد مطالعه نشان داد که در
بین ارقام محلی و اصلاح شده، تفاوت بسیار معنیداری از نظر خصوصیات چسبندگی وجود داشته و تمامی این خصوصیات در ارقام محلی در حد متوسط بود. حدود اطمینان 95 درصد ویژگیهای چسبندگی ارقام محلی شامل حداکثر چسبندگی،
حداقل چسبندگی، فروریختگی، چسبندگی نهایی، پسروی چسبندگی و درجه حرارت چسبندگی به ترتیب در
دامنههای 61/297-07/258، 98/214-72/170، 28/105- 06/78، 57/333- 15/278، 84/138-20/106 و 07/99-61/94 بود، در حالی که ارقام اصلاح شده از نظر بسیاری از این خصوصیات در خارج از دامنههای فوق قرار گرفتند. به این ترتیب، خصوصیات چسبندگی نشاسته به عنوان یک شاخص مناسب جهت ارزیابی کیفیت پخت ارقام برنج قابل توصیه است.
Development and release of high quality rice cultivars is one of the major objectives in rice breeding programs in Iran. Amylose content (AC), gelatinization temperature (GT) and gel consistency (GC) are very important characteristics determining end-use and cooking quality in rice. However, there are rice cultivars with similar AC, GT and GC, but are different in cooking quality. It seems that starch viscosity properties are also effective in rice cooking quality. Six local rice cultivars including: Hashemi, Binam, Salari, Domsiah, Gharib and Hassansaraei, and six improved cultivars including: Khazar, Sepidroud, Bahar-1 hybrid rice, Dorfak, Saleh and Kadous were considered for study of grain starch viscosity characteristics. All cultivars had similar AC, GT, GC and protein content (PC), but were different in cooking quality. 30 samples were taken from each cultivar and evaluated for viscosity parameters using rapid visco analyzer in completely randomized design with three repetitions. Analysis of variance showed that differences between local and improved cultivars were significant for viscosity characteristics, however, viscosity characteristics were inter-mediate in the local cultivars. 95% confidence intervals for viscosity characteristic of local cultivar including peak viscosity (PV), minimum viscosity (MV), breakdown (BD), final viscosity (FV), setback (SB) and pasting temperature (PT) were 258.07-297.61, 170.72-214.98, 78.06-105.28, 278.15-333.57, 106.20-138.84 and 94.61-99.07, respectively. However, minimum and maximum values of most viscosity characteristics were extended in the improved cultivars as compared to local cultivars. Therefore, starch viscosity characteristics are suggested as efficient criteria for assessment of cooking quality in rice cultivars..
برنج, درجه حرارت ژلاتینی شدن, قوام ژل, کیفیت پخت, مقدار آمیلوز و نشاسته.
Amylose content, Cooking quality, Gelatinization temperature (GT), Gel consistency (GC), Rice and Starch.
140
151
http://agrobreedjournal.ir/browse.php?a_code=A-10-1-160&slc_lang=fa&sid=1
rabiei@guilan.ac.ir
1003194753284600625
1003194753284600625
Yes
دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان