RT - Journal Article T1 - Effect of yellow rust disease on agronomic and physiological characteristics of winter and facultative bread wheat (Triticum aestivum L.) cultivars JF - agrobreed YR - 2020 JO - agrobreed VO - 22 IS - 1 UR - http://agrobreedjournal.ir/article-1-982-fa.html SP - 81 EP - 93 K1 - Biotic stress K1 - Bread wheat K1 - Integrated disease management K1 - Fungicide and Remobilization AB - به منظور ارزیابی اثر بیماری زنگ زرد بر برخی از ویژگی‌های زراعی و فیزیولوژیک ارقام گندم نان، دو آزمایش مجزای مزرعه­ای در سال­های زراعی 93-1392 و 94-1393 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میاندوآب در استان آذربایجان غربی در قالب فاکتوریل بر پایه طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل دو محیط؛ بدون سمپاسی و سم‌پاشی علیه زنگ زرد با قارچ­کش پروپیکونازول (تیلت) و شش رقم گندم نان زمستانه و بینابین (زرین، الوند، اروم، پیشگام، زارع و میهن) بودند. شرایط محیطی باعث شد که بیماری زنگ زرد در هر دو سال آزمایش بصورت طبیعی استقرار پیدا کند. نتایج نشان داد که ارقام گندم زرین و الوند بترتیب با 63 و 57 درصد در محیط بدون سم‌پاشی، بیشترین آلودگی به بیماری زنگ زرد را داشتند، ولی ارقام پیشگام، اروم، زارع و میهن به این بیماری مقاوم‌تر بودند. زنگ زرد باعث کاهش طول دوره پرشدن دانه ارقام حساس زرین و الوند به مدت 10 روز شد. در ارقام حساس به زنگ زرد کاهش محتوای کلروفیل برگ در محیط بدون سم‌پاشی از مرحله شیری تا خمیری سخت دانه، شیب بیشتری داشت، ولی در محیط با سم‌پاشی، تغییرات محتوای کلروفیل برگ در مراحل پر شدن دانه با شیب کمتری همراه بود. در محیط بدون سم‌پاسی، دو رقم زرین و الوند، با 30 درصد، بیشترین سهم انتقال مجدد را داشتند و کاهش وزن هزار دانه ارقام حساس تا 26 درصد بود. با وجود افزایش 29 درصد عملکرد دانه ارقام حساس به زنگ زرد در محیط با سم‌پاشی، بیشترین عملکرد دانه در ارقام مقاوم پیشگام و میهن بدست آمد (به ترتیب 7877 و 7593 کیلوگرم در هکتار). بر اساس نتایج این آزمایش مناسب‌ترین روش کنترل بیماری زنگ زرد در زراعت گندم نان، مدیریت تلفیقی با استفاده از ارقام مقاوم و نیمه‌مقاوم و استفاده از قارچ­کش‌های مناسب است تا علاوه کاهش مصرف سموم شیمیایی، کاهش آلودگی­های زیست محیطی و کاهش هزینه­های تولید نیز عاید شود. LA eng UL http://agrobreedjournal.ir/article-1-982-fa.html M3 10.29252/abj.22.1.81 ER -