دانشیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی
چکیده: (2848 مشاهده)
زنگ قهوهای (Puccinia triticina) و زنگ زرد (Puccinia striiformis) از مهمترین و رایجترین بیماریهای گندم در اغلب کشورهای جهان محسوب شده و نقش چشمگیری در کاهش محصول گندم دارند. انتقال ژنهای مقاومت به ارقام گندم یکی از مؤثرترین و اقتصادیترین روشهای مبارزه با این بیماریها است. یکی از ژنهایی که باعث القای مقاومت و پایداری مقاومت گیاه نسبت به زنگ قهوهای و زرد گندم میشود، ژن Lr34/Yr18 است. در سالهای اخیر نشانگرهای مولکولی متعددی که با ژن Lr34/Yr18 پیوستگی نزدیکی دارند، شناسایی شدهاند. در این تحقیق، حضور ژن Lr34/Yr18 در 85 رقم و لاین امیدبخش گندم کشور در ارزیابی مزرعه ای و همچنین با استفاده از نشانگرهای مولکولی جدید مورد ارزیابی قرار گرفت. ارزیابی ژنوتیپهای گندم نسبت به عامل بیماریهای زنگ زرد و زنگ قهوهای به صورت مشاهدهای در سال 1393به ترتیب در خزانه بیماریهای بخش تحقیقات غلات کرج و ایستگاه گلستان اهواز انجام شد و ارقام و لاین های مورد بررسی بهصورت مصنوعی آلودهسازی شدند. نتایج بررسیهای مولکولی نشان داد که سه نشانگر جدید caSNP4،caSNP12 وCssfr1 ، دقت بیشتری نسبت به نشانگر csLV34در تشخیص ژن Lr34/Yr18 دارند و به راحتی میتوان از آنها در آزمایشگاههایی با امکانات محدود استفاده کرد. بر اساس نتایج حاصل از نشانگرهای caSNP4 وcaSNP12،از مجموع 85 ژنوتیپ گندم مورد بررسی در این تحقیق، آللهای پیوسته با ژن Lr34/Yr18 در 18 ژنوتیپ مشاهده شدند. مقایسه نتایج ارزیابی مزرعهای با آزمایشات مولکولی نشان داد که اکثر ژنوتیپهای واجد ژن Lr34 دارای واکنشهای از نوع مقاوم و نیمه مقاوم تا نیمه حساس با شدت کم نسبت به زنگ قهوهای و زنگ زرد بودند.
Ghazvini H, Sarhangi M, Afshari F. Identification of molecular markers linked to Lr34/Yr18 gene and evaluation of resistance to leaf rust and yellow rust in wheat (Triticum aestivum L.) cultivars and promising lines. علوم زراعی 2018; 20 (2) :108-125 URL: http://agrobreedjournal.ir/article-1-918-fa.html
قزوینی حبیباله، سرهنگی محسن، افشاری فرزاد. شناسایی نشانگرهای مولکولی پیوسته با ژن Lr34/Yr18و ارزیابی مقاومت به زنگ قهوهای و
زنگ زرد در ارقام و لاینهای امید بخش گندم نان (Triticum aestivum L.)
. نشریه علوم زراعی ایران. 1397; 20 (2) :108-125