:: دوره 19، شماره 2 - ( تابستان 1396 ) ::
جلد 19 شماره 2 صفحات 180-165 برگشت به فهرست نسخه ها
اثر تقسیط و میزان کود نیتروژن بر رشد و عملکرد دانه دو رقم برنج (Oryza sativa L.) (گیلانه و آبجی‌بوجی)
مسعود کاوسی، مهرزاد اله قلی پور
استادیار موسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی.
چکیده:   (3789 مشاهده)
به منظور بررسی واکنش دو رقم برنج نسبت به میزان کود نیتروژن، آزمایشی به صورت فاکتوریل با سه عامل؛ رقم در دو سطح
(رقم اصلاح شده گیلانه و رقم بومی آبجی‌بوجی)، نحوه مصرف کود نیتروژن در دو سطح (با تقسیط و بدون تقسیط) و مقادیر کود نیتروژن در پنج سطح (صفر،60، 75، 90 و 105 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار از منبع اوره) در قالب طرح پایه بلوک‌های
کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه آزمایشی موسسه تحقیقات برنج (رشت) و ایستگاه تحقیقات چپرسر (تنکابن) طی دو سال 1393 و 1394 اجرا شد. در این تحقیق، اثر تیمارهای آزمایشی بر صفات عملکرد دانه، ارتفاع بوته، شاخص برداشت و کارایی زراعی مصرف نیتروژن ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که اختلاف رقم گیلانه با رقم آبجی‌بوجی (به عنوان یکی از والدین رقم گیلانه) از نظر عملکرد دانه و ارتفاع بوته در سال‌های اجرای آزمایش، یکسان و پایدار بود، به طوری که عملکرد دانه رقم گیلانه در کلیه سطوح کودی و در هر دو سال آزمایش نسبت به رقم آبجی‌بوجی به طور معنی‌داری بیشتر و ارتفاع بوته آن در همین شرایط
 به طور معنی‌داری کمتر بود. واکنش دو رقم برنج گیلانه و آبجی‌بوجی نسبت به کود نیتروژن در دو منطقه رشت و چپرسر از نظر عملکرد دانه تفاوت داشته و دارای روند مشابهی نبودند و بنابراین به نظر می‌رسد که برای بهره‌برداری از حداکثر پتانسیل عملکرد ارقام برای تولید محصول، مدیریت کود نیتروژن در دو مکان باید به شیوه‌های متفاوتی اجرا شوند. بالاتر بودن کارایی زراعی مصرف نیتروژن در رقم گیلانه در تیمارهای تقسیطی کود نیتروژن (با حداکثر 5/18 کیلوگرم بر کیلوگرم) نسبت به رقم آبجی‌بوجی (با میانگین 12 کیلوگرم بر کیلوگرم)،  نشان دهنده برتری کارایی مصرف کود نیتروژن رقم گیلانه و برتری شیوه تقسیط کود بر شیوه بدون تقسیط است. نتایج آزمایش نشان داد که برای رقم محلی آبجی‌بوجی در منطقه چپرسر، مصرف 75 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به صورت تقسیط (با عملکرد 3830 کیلوگرم در هکتار) و در منطقه رشت، مصرف 90 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بدون تقسیط
(با عملکرد 4050 کیلوگرم در هکتار)مناسب‌تر است. برای رقم اصلاح شده گیلانه، مصرف 90 کیلوگرم نیتروژن در هکتار با تقسیط
 (با عملکرد 4970 کیلوگرم در هکتار) و مصرف 105-90 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به صورت تقسیط به ترتیب در دو منطقه چپرسر و رشت، (با عملکرد 5050 و 4650 کیلوگرم در هکتار) مناسب‌تر تشخیص داده شدند.
واژه‌های کلیدی: برنج، پتانسیل عملکرد، تقسیط کود، رقم گیلانه و نیتروژن
متن کامل [PDF 519 kb]   (1946 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1396/7/2 | پذیرش: 1396/7/2 | انتشار: 1396/7/2


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 19، شماره 2 - ( تابستان 1396 ) برگشت به فهرست نسخه ها