:: دوره 18، شماره 3 - ( پاییز 1395 ) ::
جلد 18 شماره 3 صفحات 231-218 برگشت به فهرست نسخه ها
مدل‌سازی موازنه نیتروژن خاک در تولید گندم (Triticum aestivum L.) در گرگان
پریسا علیزاده، افشین سلطانی
چکیده:   (3117 مشاهده)

چالش­های زیست محیطی و اقتصادی ناشی از مصرف کودهای نیتروژنی در کشاورزی، لزوم توجه به افزایش بهره­وری آن را ضروری ساخته است. هدف از این آزمایش شبیه­سازی بودجه­بندی نیتروژن در مزارع گندم منطقه گرگان در شیوه‌های مختلف مصرف نیتروژن (تولید گندم دیم بدون مصرف نیتروژن، تولید گندم دیم با مصرف نیتروژن کم، تولید گندم آبی بدون مصرف نیتروژن، تولید گندم آبی به شیوه رایج منطقه، تولید گندم آبی با مصرف نیتروژن زیاد، تولید گندم آبی با مصرف نیتروژن خیلی زیاد) با استفاده از مدل SSM-Wheat در یک دوره 21 ساله (1369-1389) بوده است. نتایج نشان ­داد که میانگین کل تلفات نیتروژن در بین شیوه‌های مختلف مصرف دارای تفاوت معنی­داری بود. در کلیه شیوه‌ها، سهم تلفات نیتروژن به صورت گاز (81 درصد) بیشتر از آبشویی (19 درصد) بود. دامنه­ تلفات نیتروژن بصورت دنیتریفیکاسیون 9/5 تا 2/59 و میانگین آن 2/23 کیلوگرم در هکتار و دامنه­ نیتروژن تصعید شده صفر تا 9/14 و میانگین آن 8/5 کیلوگرم در هکتار بود. بیشترین نیتروژن آبشویی شده مربوط به شیوه تولید گندم آبی با نیتروژن خیلی زیاد بود که با سایر شیوه‌ها اختلاف معنی­داری داشت و کمترین مقدار آبشویی در شیوه تولید گندم دیم بدون نیتروژن مشاهده شد که اختلاف معنی­داری با شیوه تولید گندم آبی بدون نیتروژن نداشت. بالاترین بهره‌وری به ترتیب مربوط به شیوه‌های آبی رایج (26 کیلوگرم در کیلوگرم) و آبی با نیتروژن زیاد (9/25 کیلوگرم در کیلوگرم) بود که با سایر شیوه‌ها اختلاف معنی­داری داشتند. بر اساس نتایج آزمایش حاضر، شیوه تولید گندم آبی رایج منطقه بدلیل صرفه‌جویی در هزینه، کاهش تلفات آبشویی، کاهش آلودگی زیست محیطی و آبیاری کافی و مصرف کود کمتر، مناسب­تر از سایر شیوه‌های تولید گندم در منطقه گرگان شناخته شد.

واژه‌های کلیدی: بودجه‌بندی نیتروژن، بهره‌وری نیتروژن، گندم و مدل SSM-Wheat
متن کامل [PDF 284 kb]   (1766 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1395/12/28 | پذیرش: 1395/12/28 | انتشار: 1395/12/28


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 18، شماره 3 - ( پاییز 1395 ) برگشت به فهرست نسخه ها