چالشهای زیستمحیطیواقتصادیناشیازمصرفکودهاینیتروژنیدرکشاورزی،لزومتوجهبهافزایش بهرهوریآنراضروری ساخته است. هدف از این آزمایش شبیهسازی بودجهبندی نیتروژن در مزارع گندم منطقه گرگان در شیوههای مختلف مصرف نیتروژن(تولید گندم دیم بدون مصرف نیتروژن، تولید گندم دیم با مصرف نیتروژن کم، تولید گندم آبی بدون مصرف نیتروژن، تولید گندم آبی به شیوه رایج منطقه، تولید گندم آبی با مصرف نیتروژن زیاد، تولید گندم آبی با مصرف نیتروژن خیلی زیاد) با استفاده از مدل SSM-Wheat در یک دوره 21 ساله (1369-1389) بوده است. نتایج نشان داد که میانگین کل تلفات نیتروژن در بین شیوههای مختلف مصرف دارای تفاوت معنیداری بود. در کلیه شیوهها، سهم تلفات نیتروژن به صورت گاز (81 درصد) بیشتر از آبشویی (19 درصد) بود. دامنه تلفات نیتروژن بصورت دنیتریفیکاسیون 9/5 تا 2/59 و میانگین آن 2/23 کیلوگرم در هکتار و دامنه نیتروژن تصعید شده صفر تا 9/14 و میانگین آن 8/5 کیلوگرم در هکتار بود. بیشترین نیتروژن آبشویی شده مربوط به شیوه تولید گندم آبی با نیتروژن خیلی زیاد بود که با سایر شیوهها اختلاف معنیداری داشت و کمترین مقدار آبشویی در شیوه تولید گندم دیم بدون نیتروژن مشاهده شد که اختلاف معنیداری با شیوه تولید گندم آبی بدون نیتروژن نداشت. بالاترین بهرهوری به ترتیب مربوط به شیوههای آبی رایج (26 کیلوگرم در کیلوگرم) و آبی با نیتروژن زیاد (9/25 کیلوگرم در کیلوگرم) بود که با سایر شیوهها اختلاف معنیداری داشتند. بر اساس نتایج آزمایش حاضر، شیوه تولید گندم آبی رایج منطقه بدلیل صرفهجویی در هزینه، کاهش تلفات آبشویی، کاهش آلودگی زیست محیطی و آبیاری کافی و مصرف کود کمتر، مناسبتر از سایر شیوههای تولید گندم در منطقه گرگان شناخته شد.