|
اثر مصرف سیلیکون بر ویژگی‌های فیزیولوژیکی و عملکرد دانه گیاه کینوا (.Chenopodium quinoa Willd) در شرایط تنش خشکی
|
مصطفی علی نقی زاده   ، محمد عظیمی گندمانی |
| استادیار گروه کشاورزی، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران |
|
|
چکیده: (773 مشاهده) |
به منظور ارزیابی پاسخهای فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و عملکردی کینوا به مصرف سیلیکون در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به‌صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1402 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه پیام نور مرکز گندمان بروجن واقع در استان چهارمحال و بختیاری اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری در چهار سطح (40، 60، 80 و 100 درصد ظرفیت زراعی؛ به‌ترتیب تنش خشکی شدید، متوسط، ملایم و بدون تنش) به‌عنوان کرتهای اصلی و کود حاوی سیلیکون در چهار سطح (صفر، یک، دو و سه لیتر در هکتار) به‌عنوان کرتهای فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد با کاهش مقدار آب آبیاری، از محتوای رنگدانه‌های فتوسنتزی، فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی و میزان عملکرد گیاه کاسته شد، ولی مصرف کود سیلیکون باعث کاهش اثرات منفی تنش شد. در تیمار 40 درصد (تنش خشکی شدید) و مصرف سه لیتر در هکتار سیلیکون، محتوای کلروفیلa، کلروفیلb، کاروتنوئیدها و کلروفیل کل نسبت به عدم مصرف سیلیکون به‌ترتیب 103، 52، 117 و 99 درصد بیشتر بود. در تیمار 40 درصد و مصرف سه لیتر در هکتار سیلیکون، فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، سوپراکسیددیسموتاز و پراکسیداز نسبت به عدم مصرف سیلیکون به‌ترتیب 264، 65 و 176 درصد بیشتر بود. در تیمار 40 درصد و مصرف سه لیتر در هکتار سیلیکون بیشترین میزان پرولین و کربوهیدرات‌های محلول (به‌ترتیب 56/1 میکرومول بر گرم وزن تر و 7/20 میلی‌گرم در گرم وزن تر) به‌دست آمد. همچنین در تیمار آبیاری 40 درصد و مصرف سه لیتر در هکتار سیلیکون در مقایسه با تیمار 100 درصد و عدم مصرف سیلیکون، محتوای آب نسبی برگ، عملکرد دانه و زیست‌توده به‌ترتیب 51، 40 و 9 درصد بیشتر بود. در تیمار 40 درصد ظرفیت زراعی و مصرف سه لیتر در هکتار سیلیکون عملکرد دانه با 1250 کیلوگرم در هکتار، کاهش عملکرد کمتری نسبت به عدم مصرف سیلیکون داشت. در کلیه سطوح آبیاری، مصرف سیلیکون باعث بهبود صفات گیاهی کینوا شد، ولی برای محتوای کلروفیلa، کلروفیل کل، فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و پراکسیداز و محتوای آب نسبی برگ، نسبت به تیمار 100 درصد ظرفیت زراعی (بدون تنش)، دارای اثرگذاری مثبت بیشتری بود. نتایج این آزمایش نشان داد که هرچند تنش خشکی باعث کاهش خصوصیات فیزیولوژیکی و عملکردی کینوا شد، ولی با مصرف کود سیلیکون اثرات منفی تنش خشکی به طور چشمگیری کاهش یافت.
|
|
| واژه‌های کلیدی: تنش خشکی، عملکرد دانه، فعالیت آنزیمی، کینوا و محتوای آب نسبی |
|
|
متن کامل [PDF 773 kb]
(260 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1403/4/21 | پذیرش: 1403/7/5 | انتشار: 1403/10/10
|
|
|
|
|
|
