پژوهش، موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
چکیده: (1083 مشاهده)
پنبه یکی از مهمترین گیاهان صنعتی است که افزایش عملکرد و کیفیت الیاف آن از اهداف مهم بهنژادی است. بهمنظور مقایسه عملکرد وش، زودرسی و کیفیت الیاف ارقام ایرانی و خارجی پنبه تار متوسط، آزمایشی در سالهای زراعی 1399-1398 و1400-1399 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار و نه رقم پنبه شامل سه رقم ایرانی (شایان، ارمغان و گلستان) و شش رقم خارجی (Agn112، Agn117، Agn126، Speria و Tesla با منشاء یونان و Lodos (با منشاء ترکیه) در استانهای خراسان جنوبی (بیرجند)، فارس (داراب) و اردبیل (مغان) اجرا شد. صفات و شاخصهای اندازهگیری شده شامل تعداد غوزه، وزن غوزه، عملکرد وش، ظرافت، طول، یکنواختی، استحکام، کشش، درخشندگی، زردی و کیل بودند. نتایج نشان داد که اثر سال، مکان و رقم بر عملکرد وش و کیفیت الیاف ارقام پنبه در سطح احتمال یک درصد معنیدار بود. بیشترین عملکرد وش (4189/9کیلوگرم در هکتار)، شاخص ظرافت الیاف (4/73میکرونر؛ میکروگرم بر اینچ)، استحکام الیاف (33/4گرم بر تکس) و کمترین زردی الیاف (98/7 درصد) مربوط به رقم Agn117 بود. مدت زمان کاشت تا شکفتگی60 درصد غوزههای کرتها برای رقم شایان و رقم Agn117 بهترتیب 99/9 و 116/5روز بود و بهترتیب بهعنوان زودرسترین و دیررسترین ارقام شناخته شدند. نتایج نشان داد که عملکرد وش دارای همبستگی مثبت و معنیدار با تعداد غوزه (***0/91r=) و شاخص ظرافت الیاف (**0/80r=) و همبستگی منفی و معنیدار با زردی الیاف (**0/87-r=) بود. نتایج نشان داد که ارقام پنبه خارجی دارای میانگین عملکرد وش و تعداد غوزه بیشتر، دیررستر و کیل الیاف بیشتری نسبت به ارقام ایرانی بودند. بر اساس نتایج تجزیه خوشهای و
بایپلات نیز پنبه رقم Agn117 بهعنوان رقم برتر شناحته شد. نتایج این تحقیق نشان داد که پنبه رقم Agn117 میتواند جایگزین مناسبی برای ارقام پنبه ایرانی در مناطق مشابه با آب و هوای مکانهای اجرای آزمایش حاضر باشد.
Nejatnejad H, Hamidi A, Rahimi M M, Hosseinifarahi M, Kelidari A. Comparison of seed cotton yield and fiber quality of Iranian and introduced medium warp cotton (Gossypium hirustum L.) cultivars. Iranian Journal of Crop Sciences. 2024; 26 (1) :1-18 URL: http://agrobreedjournal.ir/article-1-1309-fa.html
نجات نژاد هادی، حمیدی آیدین، رحیمی محمد مهدی، حسینی فرهی مهدی، کلیدری عبدالصمد. مقایسه عملکرد وش و کیفیت الیاف ارقام پنبه ایرانی و خارجی تارمتوسط (.Gossypium hirustum L). نشریه علوم زراعی ایران. 1403; 26 (1) :1-18