|
اثر زمان مصرف کود نیتروژن بر عملکرد و کیفیت دانه ارقام گندم نان (.Triticum aestivum L) در شرایط تنش خشکی انتهای فصل
|
محمد رضایی مراداعلی   ، علیرضا عیوضی ، سلیمان محمدی ، فرخ غنی شایسته |
| بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ارومیه، ایران |
|
|
چکیده: (1424 مشاهده) |
به منظور بررسی اثر زمان مصرف کود نیتروژن بر عملکرد و کیفیت دانه ارقام گندم نان در شرایط تنش خشکی انتهای فصل، آزمایشی در سالهای زراعی93- 1392 و 94- 1393 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میاندوآب در استان آذربایجان غربی به صورت کرتهای خرد شده فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری کامل (I1)، قطع آبیاری از مرحله ظهور سنبله تا رسیدگی (I2) و قطع آبیاری از مرحله گلدهی تا رسیدگی (I3) در کرتهای اصلی، زمان مصرف کود نیتروژن شامل 120 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص در چهار سطح: 20 کیلوگرم در زمان کاشت+ 100 کیلوگرم در مرحله پنجهزنی (N1)، 20 کیلوگرم در زمان کاشت+ 100 کیلوگرم در مرحله شروع طویل شدن ساقه (N2)، 20 کیلوگرم در زمان کاشت+ 50 کیلوگرم در مرحله پنجهزنی+50 کیلوگرم در مرحله شروع طویل شدن ساقه (N3)،20 کیلوگرم در زمان کاشت+ 50 کیلوگرم در مرحله پنجهزنی+ 50 کیلوگرم در مرحله ظهور سنبله (N4) و پنج رقم گندم نان زرین (G1)، پیشگام (G2)، اروم (G3)، زارع (G4) و میهن (G5) بودند که به‌صورت فاکتوریل درکرت‌های فرعی قرار داده شدند. نتایج نشان داد که تیمار قطع آبیاری از مرحله ظهور سنبله تا رسیدگی نسبت به آبیاری کامل، باعث افزایش معنیدار محتوای نیتروژن، فسفر و روی دانه (بهترتیب 23، 37 و 18 درصد) و کاهش معنیدار محتوای پتاسیم و منیزیم دانه (بهترتیب 11 و 45 درصد) شد. بیشترین میزان نیتروژن، فسفر، آهن، روی و منیزیم دانه در تیمار کمبود آب (I2) در تیمار کودی 20 کیلوگرم در زمان کاشت+ 50 کیلوگرم در مرحله پنجهزنی+50 کیلوگرم در مرحله شروع طویل شدن ساقه در ارقام میهن و پیشگام مشاهده شد. در تیمار آبیاری کامل، تقسیط نیتروژن تا مرحله ظهور سنبله باعث افزایش محتوای نیتروژن، فسفر و منیزیم دانه شد. بیشترین عملکرد دانه (7026 کیلوگرم در هکتار) در تیمار کودی 20 کیلوگرم در زمان کاشت + 50 کیلوگرم در مرحله پنجهزنی+50 کیلوگرم در مرحله شروع طویل شدن ساقه، بدست آمد. نتایج این آزمایش نشان داد که با زمان‌بندی مناسب مصرف کود نیتروژن در شرایط کمبود آب و کاشت ارقامی مانند پیشگام و میهن میتوان عملکرد و کیفیت دانه گندم تولیدی را در مناطق سرد با شرایط آب و هوایی مشابه محل اجرای این تحقیق افزایش داد.
به منظور بررسی اثر زمان مصرف کود نیتروژن بر عملکرد و کیفیت دانه ارقام گندم نان در شرایط تنش خشکی انتهای فصل، آزمایشی در سالهای زراعی93- 1392 و 94- 1393 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میاندوآب در استان آذربایجان غربی به صورت کرتهای خرد شده فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری کامل (I1)، قطع آبیاری از مرحله ظهور سنبله تا رسیدگی (I2) و قطع آبیاری از مرحله گلدهی تا رسیدگی (I3) در کرتهای اصلی، زمان مصرف کود نیتروژن شامل 120 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص در چهار سطح: 20 کیلوگرم در زمان کاشت+ 100 کیلوگرم در مرحله پنجهزنی (N1)، 20 کیلوگرم در زمان کاشت+ 100 کیلوگرم در مرحله شروع طویل شدن ساقه (N2)، 20 کیلوگرم در زمان کاشت+ 50 کیلوگرم در مرحله پنجهزنی+50 کیلوگرم در مرحله شروع طویل شدن ساقه (N3)،20 کیلوگرم در زمان کاشت+ 50 کیلوگرم در مرحله پنجهزنی+ 50 کیلوگرم در مرحله ظهور سنبله (N4) و پنج رقم گندم نان زرین (G1)، پیشگام (G2)، اروم (G3)، زارع (G4) و میهن (G5) بودند که به‌صورت فاکتوریل درکرت‌های فرعی قرار داده شدند. نتایج نشان داد که تیمار قطع آبیاری از مرحله ظهور سنبله تا رسیدگی نسبت به آبیاری کامل، باعث افزایش معنیدار محتوای نیتروژن، فسفر و روی دانه (بهترتیب 23، 37 و 18 درصد) و کاهش معنیدار محتوای پتاسیم و منیزیم دانه (بهترتیب 11 و 45 درصد) شد. بیشترین میزان نیتروژن، فسفر، آهن، روی و منیزیم دانه در تیمار کمبود آب (I2) در تیمار کودی 20 کیلوگرم در زمان کاشت+ 50 کیلوگرم در مرحله پنجهزنی+50 کیلوگرم در مرحله شروع طویل شدن ساقه در ارقام میهن و پیشگام مشاهده شد. در تیمار آبیاری کامل، تقسیط نیتروژن تا مرحله ظهور سنبله باعث افزایش محتوای نیتروژن، فسفر و منیزیم دانه شد. بیشترین عملکرد دانه (7026 کیلوگرم در هکتار) در تیمار کودی 20 کیلوگرم در زمان کاشت + 50 کیلوگرم در مرحله پنجهزنی+50 کیلوگرم در مرحله شروع طویل شدن ساقه، بدست آمد. نتایج این آزمایش نشان داد که با زمان‌بندی مناسب مصرف کود نیتروژن در شرایط کمبود آب و کاشت ارقامی مانند پیشگام و میهن میتوان عملکرد و کیفیت دانه گندم تولیدی را در مناطق سرد با شرایط آب و هوایی مشابه محل اجرای این تحقیق افزایش داد.
|
|
| واژه‌های کلیدی: گندم، پنجه زنی، تقسیط نیتروژن، طویل شدن ساقه و قطع آبیاری |
|
|
متن کامل [PDF 1308 kb]
(467 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1399/12/7 | پذیرش: 1400/2/19 | انتشار: 1400/12/10
|
|
|
|
|
|
