|
ارزیابی سازگاری و پایداری عملکرد دانه لاین‌های امیدبخش برنج (.Oryza sativa L) با استفاده
از روش GGEبای‌پلات
|
مریم حسینی چالشتری   ، حسین رحیم سروش ، مهرزاد اله قلی پور ، مسعود کاوسی ، محمدرضا یزدانی ، فرزاد مجیدی ، کبری تجددی طلب ، سیده فاطمه دانیالی |
| موسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران |
|
|
چکیده: (1479 مشاهده) |
| در برنامه‌های معرفی ارقام جدید، ارزیابی سازگاری و پایداری لاین‌های خالص از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. با این هدف تعداد هشت لاین خالص برنج، حاصل از تلاقی ارقام محلی هاشمی، دمسیاه، علی‌کاظمی و دیلمانی و ارقام اصلاح‌شده خزر، کادوس و IR60 همراه با سه رقم خزر، هاشمی و گیلانه (شاهد) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در شش محیط (سه سال 1397، 1398 و 1399و دو مکان رشت و چپرسر) مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه GGEبای‌پلات نشان داد که دو مولفه اصلی اول (اثر اصلی ژنوتیپ) و دوم (برهمکنش ژنوتیپ در محیط) به ترتیب 61 و 21 درصد و در مجموع 82 درصد از تغییرات کل داده‌ها را توجیه کردند. نتایج حاصل از رتبه‌بندی بر مبنای عملکرد دانه و پایداری به طور همزمان و مقایسه با ژنوتیپ مطلوب نشان داد که برترین ژنوتیپ G7 (حاصل از تلاقی والد مادر دیلمانی و والد پدر کادوس) بوده و پس از آن ژنوتیپ‌های G3 (حاصل از تلاقی والد مادر بخشنده دمسیاه و والد پدر دوره‌ای خزر)، G8 (حاصل از تلاقی والد مادری دوره‌ای دمسیاه و والد پدری بخشنده خزر) وG2 (حاصل از تلاقی والد مادری دوره‌ای هاشمی و والد پدری بخشنده IR60) در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. بنابراین ژنوتیپ‌های G7 و G3به عنوان سازگارترین و پایدارترین ژنوتیپ‌ها برای طی مراحل نهایی برنامه معرفی رقم انتخاب شدند. ژنوتیپ G7 حاصل از تلاقی رقم اصلاح‌شده و پرمحصول کادوس با رقم محلی خوش‌کیفیت دیلمانی بوده و میانگین عملکرد دانه آن 7250 کیلوگرم در هکتار بود. ژنوتیپ G3 حاصل از تلاقی رقم پرمحصول خزر و رقم محلی دمسیاه بوده و با هدف حفظ خصوصیات مطلوب خزر و بهبود کیفیت پخت از طریق دمسیاه اصلاح شده و میانگین عملکرد آن 6510 کیلوگرم در هکتار بود. بر اساس نتایج این تحقیق هر دو ژنوتیپ G7 و G3 بعنوان لاین‌های خالص و خوش‌کیفیت (به‌ترتیب حاوی 02/22 و 09/22 درصد آمیلوز، با 42 و 40 میلی‌متر قوام ژل، نمره 71/4 و 96/3 دمای ژلاتینی شدن، 60/1 و 57/1 میزان طویل شدن دانه) و متوسط‌رس (125 و 122 روز از بذرپاشی در خزانه تا رسیدگی) شناخته شده و قابلیت معرفی به عنوان رقم جدید برنج را دارند. |
|
| واژه‌های کلیدی: آمیلوز دانه، برنج، تجزیه پایداری، کیفیت و GGEبای‌پلات |
|
|
متن کامل [PDF 875 kb]
(9315 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1399/10/14 | پذیرش: 1400/2/23 | انتشار: 1400/6/10
|
|
|
|
|
|
