موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
چکیده: (323 مشاهده)
زیاد بودن تعداد و تنوع بالا در کلکسیونهای منابع ژنتیکی، ارزیابی دقیق و بهرهبرداری از آنها را با مشکلات متعددی مواجه میسازد.کلکسیون هسته راه حل مناسبی برای مدیریت تعداد زیاد منابع ژنتیکی محسوب میشود. کلکسیون ژرم پلاسم جو زراعی در بانک ژن گیاهی ملی ایران شامل حدود 3150 توده بومی ایران با تنوع ژنتیکی بالا است.تحقیق حاضر با هدف ایجاد کلکسیون هسته ژرمپلاسم جو زراعی بومی ایران در پنج مرحله انجام شد.برای این منظور در سالهای 1390 تا1398 نمونههای جو زراعی بومی ایران مورد ارزیابی قرار گرفته وسپس براساس صفات مورد ارزیابی و محل جمع آوری، نمونههای کلکسیون به گروههایی با نمونههای مشابه تقسیم شدند. گروهبندی نمونهها با استفاده از روش سلسله مراتبی مبتنی بر مناطق محل جمعآوری نمونهها و صفات مورفولوژیک کیفی انجام شد. تنوع در سایر صفات مورفولوژیک نیز در گروههای حاصل از تجزیه خوشهای مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که سطح حفظ تنوع آللها با طبقهبندی کلکسیونها در گروههایی با نمونههای نزدیکتر و انتخاب 10 درصد از هر گروه، افزایش یافت. بر این اساس، کلکسیون هسته جو با 333 نمونه انتخاب شد که بیش از 10 درصد از نمونههای کلکسیون اصلی را در بر داشت. مقایسه مقادیر شاخص شانون نشان داد که کلکسیون هسته در اغلب صفات کیفی شاخص تنوع مشابه با کلکسیون اصلی را داشت. تجزیه تابع تشخیص و تجزیه به مولفههای اصلی نیز نتایج مشابهی داشت. نتایج این تحقیق نشان داد که اختصاص صحیح نمونهها در ایجاد کلکسیون هسته و کارآمدی آن در حفظ تنوع کلکسیون اصلی در یک کلکسیون کوچکتر و قابل دسترستر، موثر بود.
shahmoradi S. Development of cultivated barley (Hordeum vulgare L.) germplasm core collection in the National Plant Gene Bank of Iran. علوم زراعی 2023; 24 (4) :390-406 URL: http://agrobreedjournal.ir/article-1-1283-fa.html
شاهمرادی شکیبا. ایجاد کلکسیون هسته ژرمپلاسم جو زراعی (.Hordeum vulgare L) در بانک ژن گیاهی ملی ایران. نشریه علوم زراعی ایران. 1401; 24 (4) :390-406