|
ارزیابی وراثتپذیری و پارامترهای ژنتیکی عملکرد دانه و صفات مهم زراعی در لاین‌های ذرت
(Zea mays L.) با استفاده از روش تجزیه میانگین نسلها
|
سید سعید موسوی   ، فریبرز قنبری ، محمدرضا عبداللهی ، علی رضا کیانی ، سید افشین مساوات |
| استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان |
|
|
چکیده: (3019 مشاهده) |
| اولین گام در بهنژادی یک صفت، داشتن آگاهی کافی از پارامترهای ژنتیکی شامل نحوه وراثتپذیری و نوع عمل ژنها برای آن صفت میباشد. روش تجزیه میانگین نسلها به دلیل خطای برآورد کمتر، یکی از بهترین روشهای برآورد پارامترهای ژنتیکی محسوب می‌شود. هدف تحقیق حاضر برآورد وراثتپذیری، تعیین تعداد و نوع عمل ژنها برای برخی از صفات مهم اگرومورفولوژیک در ذرت بود. برای این منظور بذور شش نسل P1، P2، F1، F2، BC1 و BC2 در طی دو سال متوالی تهیه و در سال 1394 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس وزنی نشان دهنده تفاوت معنیدار بین نسلها و امکان اجرای تجزیه میانگین نسلها برای کلیه صفات مورد نظر بود. صفات طول بلال، تعداد ردیف دانه در بلال، قطر چوب بلال و درصد چوب بلال توسط اثرات افزایشی و غالبیت نسبی کنترل میشدند و در کنترل سایر صفات، علاوه بر اثرات افزایشی و غالبیت، اثر اپیستاری نیز نقش داشت. برای اغلب صفات، تفاوت بین دو جزء غالبیت و افزایشی زیاد و میانگین درجه غالبیت ژنی، بزرگتر از یک بود که این موضوع نشان دهنده سهم بیشتر اثرات غیرافزایشی و در نتیجه اهمیت هتروزیس در بروز این صفات بود. بیشترین مقدار هتروزیس نسبی و هتروبلتیوسیس مثبت و معنیدار به ترتیب مربوط به صفات زیست توده بلال و عملکرد دانه در بلال بود. وراثتپذیری عمومی و خصوصی صفات، بهترتیب در دامنه 41/62 تا 06/90 و 43/3 تا 40/60 درصد برآورد شدند. حداقل تعداد ژن کنترلکننده صفات در دامنه 03/0 تا 74/4 برآورد شدند. بهطور کلی، برخلاف عملکرد دانه،گزینش در نسلهای اولیه برای صفات مرتبط با عملکرد با وراثتپذیری خصوصی بالا؛ازجمله طول بلال، قطر چوب بلال، وزن 250 دانه و تعداد ردیف دانه در بلال، منجر به بهبود عملکرد دانه در نسلهای پیشرفته خواهد شد. علاوه بر این، با توجه به وراثت پذیری خصوصی بالا برای صفت در صد چوب بلال (4/60 درصد)، انتخاب در نسلهای اولیه برای کاهش درصد چوب بلال، تا حدی که منجر به کاهش معنیدار وزن کلی بلال نشود، باعث افزایش شاخص برداشت بلال و در نتیجه بهبود عملکرد دانه ذرت خواهد شد. |
|
| واژه‌های کلیدی: اپیستازی، اثر غالبیت، تجزیه ژنتیکی، تجزیه میانگین نسلها و ذرت. |
|
|
متن کامل [PDF 510 kb]
(2101 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1397/8/5 | پذیرش: 1397/8/5 | انتشار: 1397/8/5
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
