موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
چکیده: (3396 مشاهده)
به منظور تجزیه و تحلیل واکنش گیاه جو (Hordeum vulgare L.) به تنش شوری ، 1000 ژنوتیپ جو زراعی بومی ایران در سال زراعی94-1393 در دو محیط بدون تنش (مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر-کرج) و تنش شوری (مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد) مورد ارزیابی قرار گرفتند. آزمایش در قالب طرح آگمنت در بلوکهایی شامل 50 خط کشت انجام شد و در بین هر 10 خط کاشت از ژنوتیپهای جو، بذرهای سه رقم شاهد حساس (لاین L-527)، نیمه متحمل (رقم نصرت) و متحمل (رقم افضل) به شوری، به طور متوالی کاشته شدند. در طول فصل رشد، برخی از صفات فنولوژیک، مورفولوژیک و زراعی ژنوتیپهای جو در هر دو محیط اندازهگیری شدند. به منظور گروهبندی و شناسایی ژنوتیپهای متحمل به شوری، تجزیه به مولفههای اصلی و تجزیه خوشهای انجام شد. نتایج نشان داد که علاوه بر عملکرد دانه در شرایط تنش شوری و بدون تنش، صفات روز تا گلدهی و روز تا رسیدگی نیز ارتباط معنیداری با تحمل شوری داشتند و استنباط شد که ژنوتیپهایی که دوره رشد زایشی در آنها زودتر آغاز شده و زودرستر بودند، دارای عملکرد بیشتری در شرایط تنش بوده و از شاخص تحمل تنش شوری بالاتری برخوردار بودند. نتایج این تحقیق نشان داد که ژنوتیپهای دوردیفه دارای وزن صد دانه و عملکرد دانه بالاتری در شرایط تنش شوری بوده و شاخص تحمل تنش بالاتری داشتند. نتایج کلی این تحقیق نشان داد که در ژرمپلاسم جو زراعی بومی ایران، ژنوتیپهای دارای ویژگیهای زودرسی وارتفاع بوته بیشتر، دارای احتمال سازگاری بیشتری با عوامل محدود کننده ناشی از تنش شوری میباشند.
شاهمرادی شکیبا، طباطبایی سید علی، پوراسماعیل معصومه. تجزیه و تحلیل و طبقه بندی تحمل به شوری در ژرم پلاسم جو (Hordeum vulgare L.) بومی ایران. نشریه علوم زراعی ایران. 1396; 19 (4) :319-333